"Schody do Zdrowia" z dietetykiem w Zabrzu: Zdrowe i pyszne śniadanie do szkoły. Śniadaniówki kusiły kolorami, zapachami i smakiem!

Sobotnie (23 marca) przedpołudnie w Katedrze Dietetyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu było gwarno, pachniało ziołami i świeżymi bułeczkami, a stoły uginały się od kolorowych warzyw i owoców. Tu odbyły się warsztaty dla dzieci i rodziców, podczas których uczniowie i rodzice przygotowywali zdrowe posiłki, które można zabrać ze sobą do szkoły.

Jak wyjaśnia Agata Pustułka, rzeczniczka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, warsztaty są związane z prowadzonym przez Śląski Uniwersytet Medyczny programem „Schody Zdrowia”. Jest on skierowany do dzieci w 6 i 7 klasach szkoły podstawowej. Programem objęto ponad 1000 uczniów ze szkół podstawowych z Metropolii Śląskiej.

W ramach tego projektu w pierwszym etapie prowadzone były badania masy ciała oraz analiza składu ciała u dzieci, a także badane były nawyki żywieniowe oraz postawy wobec żywienia dzieci i ich rodziców.

- W drugim etapie programu skupiamy się nad edukacją żywieniową w praktyce. W tym etapie uczestniczy ponad 100 uczniów wraz ze swoimi opiekunami. W czasie edukacji żywieniowej odbywają się wykłady na temat prawidłowego żywienia, indywidualne spotkania z dietetykami oraz warsztaty w trakcie których młodzież uczy się przygotowywać zdrowe posiłki do szkoły. Program ten jest odpowiedzią na potrzeby wynikające z coraz to większej ilości występowania nadwagi i otyłości wśród najmłodszych – wyjaśnia dr Agnieszka Białek-Dratwa.

W Katedrze Dietetyki królowały kolory wiosny ziół oraz warzyw i owoców. Największym wyzwaniem było samodzielne upieczenie pełnoziarnistych bułek.

- To świetna forma edukacji. Okazuje się, że przygotowanie zdrowego posiłku nie wymaga wbrew pozorom tak dużo czasu, a korzyści są bezcenne – mówi mama 13-letniego Wojtka.

Nadmierna masa ciała w młodym wieku może nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne w dorosłości. Obserwuje się wiele powikłań związanych z otyłością występującą u dzieci. Liczne doniesienia naukowe, potwierdzają tezę, iż otyłe dziecko ma większe szanse stać się otyłą osobą dorosłą - przestrzegają specjaliści ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Do wczesnych powikłań otyłości należy m.in: występowanie nadciśnienia tętniczego, zaburzenia gospodarki węglowodanowej oraz lipidowej, zespół metaboliczny, cukrzyca typu 2, niealkoholowa choroba stłuszczenia wątroby, kamica żółciowa, szkliwienie kłębuszków nerkowych, obturacyjny bezdech senny, astma oskrzelowa, choroby układu kostno-stawowego, zaburzenia emocjonalne oraz wczesne dojrzewanie płciowe i hiperandogenizm.

- Wszystkie wczesne powikłania otyłości wieku rozwojowego mogą wystąpić w wieku dorosłym jako powikłania późne, a zwłaszcza czynniki ryzyka sercowo-naczyniowe, hiperlipidemia, wysokie stężenie frakcji LDL, niskie stężenie frakcji HDL cholesterolu, zaburzenia gospodarki węglowodanowej, nadciśnienie tętnicze, incydenty sercowo-naczyniowe, przerost lewej komory-serca, obniżona jakość życia, zaburzenia psychospołeczne oraz skrócenie długości życia – dodaje dr Białek-Dratwa.

Jak podaje SUM, dane epidemiologiczne wskazują, iż z roku na rok liczba dzieci z nadwagą i otyłością w Polsce wzrasta. W latach 70. ubiegłego wieku mniej niż 10 proc. uczniów miało nadmierną masę ciała. Badania z 1994-1995 r. zespołu dr hab. n. med. Anny Oblacińskiej wykazały, że u dzieci w wieku 6-17 lat, nadmierna masa ciała występowała u 8,8% z nich, w tym otyłość u 3,4%. Badania Raportu Ministra Zdrowia (2018 r.) z ostatnich lat wskazują, że nadwagę ma 30,5% dzieci w wieku szkolnym. Z kolei badanie HBSC (ang. Health Behaviour in School-age Children) z 2018 roku wykazują, iż nadwaga występuje u 21,3% oraz otyłość u 4,7% dzieci wg kryteriów WHO. Z dokumentów medycznych przeanalizowanych przez NIK wśród pacjentów POZ w wieku 2-18 lat, 22% miało nadmierną masę ciała. Najczęściej z tym problemem zmagały się dzieci w wieku 10-14 lat.

Edukacja żywieniowa na każdym etapie życia ma na celu kształtowanie: motywacji do podejmowania zachowań prozdrowotnych, zdolności do interpretacji i krytycznej oceny informacji pochodzących z różnych źródeł zwłaszcza z mediów i reklam, prozdrowotnych zachowań żywieniowych sprzyjających prawidłowemu rozwojowi, zdrowiu i dobremu samopoczuciu, sygnałów związanych z zaspokojeniem potrzeb żywieniowych (uczucie głodu i sytości, pragnienia, chudnięcia, tycia, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego) i odpowiednie reagowanie na powyższe sygnały adekwatnie do wieku, umiejętności konsumenckich, w tym umiejętności czytanie etykiet pod względem np. daty przydatności do spożycia, wartości energetycznej, zawartości składników odżywczych, dodatków do żywności, w tym barwników, konserwantów, zagęstników, wzmacniaczy smaku i zapachu oraz substancji słodzących oraz dobrej organizacji pracy podczas przygotowania posiłków, ich podania oraz spożycia.