Rezygnacja z kwoty 60 tys. zł wolnej od podatku zaszkodzi gospodarce

Dla potrzeb rozważań prowadzonych w tym opracowaniu nazwijmy ten program 30+, co oznacza, że oprócz już wcześniej wprowadzonej przez rząd Premiera Morawieckiego kwoty wolnej od podatku na poziomie 30 tysięcy złotych dodajemy kolejne 30 tysięcy złotych. Analizując to zagadnienie z jednej tylko strony, owszem, wskazywałoby na obniżenie dochodów z tytułu podatku PIT, którego stawka jest i tak bardzo niska, bo na poziomie 12%. Z drugiej zaś strony środki te pozostając w kieszeniach gospodarstw domowych będą wydane na inwestycje, produkty i usługi w polskiej gospodarce, co zwiększy wzrost gospodarczy i moce produkcyjne oraz potencjał dochodowych polskich przedsiębiorstw.

Należy sądzić, że takie środki w większym stopniu będą przeznaczane na zakup produktów, towarów i usług w przedsiębiorstwach z polskim kapitałem, szczególnie tych mikro, małych i średnich, zlokalizowanych w poszczególnych lokalnych regionach Polski. Taka sytuacja będzie zwiększała zatem rozwój tych regionów poprzez wzrost lokalnej produkcji i usług oraz wzrost zatrudnienia w tych miejscach, a tym samym wzrost dochodów lokalnych samorządów, ale także wzrost dochodów budżetu polskiego Państwa. W takim procesie będzie mniejsze zapotrzebowanie na angażowanie przez samorządy funduszy na pomoc ludziom w trudnej sytuacji ekonomicznej, gdyż po prostu takich ludzi będzie mniej.

Z takiego kontekstu wynika, że zakupy różnych zasobów i środków pracy z programu 30+ dokonywane przez przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe będą w mniejszym stopniu wydawane na zakup produktów importowanych, lecz będą zamawiane lokalnie. Pojawi się zatem dodatkowy czynnik, że środki z 30+ pozostaną w Polsce a nie wypłyną za granicę. To zwiększy kapitały polskich podmiotów i poprawi także saldo wymiany handlowej, które w Polsce od kilku lat jest dodatnie, co jest efektem wprowadzania istotnie zróżnicowanych stawek podatkowych, rosnącej płacy minimalnej i zdywersyfikowanych instrumentów pobudzający inwestycje w polskiej gospodarce. Efektem takich działań jest istotna od 8 lat poprawa salda handlowego, które z ujemnego w roku 2014 na dodatnie od 2015 roku i w dalszej kolejności silnie rosło, co zobrazowano na rysunku 1.

Program 30+ byłby istotnie ważny dla mikroprzedsiębiorstw, których w Polsce w latach 2015-2023 przybyło ponad 500 tysięcy i wykazują one jednocześnie stabilną sytuację. Ta grupa przedsiębiorstw wymaga jednak pewnej troski w postaci wprowadzenia pewnych mechanizmów zwiększających ich zasoby kapitałowe. Na rysunku 2 przedstawiono liczbę przedsiębiorstw w Polsce według wielkości w latach 2008-2020 (w tys.). Z tego wynika, że liczba mikroprzedsiębiorstw, zatrudniających 1-9 pracowników, wzrosła bardzo znacznie z poziomu ok. 1,8 mln w roku 2015, których do 2020 roku przyrosło prawie 400 tysięcy, a na koniec 2021 wyniosła 2,36 mln (patrz Raport działalność przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2021 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 2022, Str. 16).

Taki przyrost liczby mikroprzedsiębiorstw w Polsce w latach 2016-2023 udowadnia, że warunki gospodarcze, mimo kryzysów, były stabilne, a system solidaryzmu społeczno-gospodarczego bardzo temu sprzyjał. Fakt tak silnego wzrostu liczby przedsiębiorstw od 2016 r. ma swoje konkretne przyczyny w przyjętym wówczas przez Rząd RP modelu gospodarczym, w którym można wymienić między innymi obniżenie stopy podatku CIT do 9% oraz obniżenie podatku PIT do 12%, a także silny wzrost PKB i liczne inwestycje infrastrukturalne, które zwiększyły obrót gospodarczy obniżając koszty działalności biznesowej.

W polskich przedsiębiorstwach pracuje w sumie ok. 10 mln osób, podczas gdy w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) jest zatrudnionych ok. 6,8 mln pracowników, z czego 4,19 mln ma zatrudnienie w mikroprzedsiębiorstwa, 1,05 mln w małych przedsiębiorstwach, 1,54 mln w średnich przedsiębiorstwach, zaś 3,22 mln w dużych przedsiębiorstwach (patrz Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2022, str. 6).

Dobrym przykładem mechanizmu zwiększającego kapitały polskich mikro i MŚP przedsiębiorstw było wprowadzenie w 2018 przez Rząd Premiera Morawieckiego programu pt. „Cała Polski specjalną strefą ekonomiczną”, co spowodowało, że w okresie od 2018 do 2023, czyli przez 5 lat wartość inwestycji wyniosła tyle ile w poprzednim systemie specjalnych stref ekonomicznych w okresie 24 lat, co zobrazowano na rysunku 3. Trzeba przy tym zaznaczyć, że liczba inwestycji realizowanych przez polskie przedsiębiorstwa była większa niż 50% całości, a w dodatku takie inwestycje mogły realizować nie tylko duże i zagraniczne przedsiębiorstwa, ale także polskie mikro oraz małe i średnie podmioty.

Na tle dużej liczby mikroprzedsiębiorstw w Polsce i ich skłonności do inwestycji w ramach wymienionej Polskiej Strefy Inwestycji wprowadzenie programu 30+ byłoby dodatkowym wzmocnieniem tych podmiotów, co pomagałoby im na zwiększanie skali działalności, aby stawać się małymi, a później średnimi przedsiębiorstwami, których Polska tak bardzo potrzebuje, co wynika z rysunku 2, który wskazuje, że liczba małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce jest od 2008 roku na stałym poziomie.

Pozostawienie funduszy z 30+, w szczególności w sektorze mikroprzedsiębiorstw spowoduje, że będą one posiadały większy potencjał płacowy w sytuacji obecnie minimalnego wynagrodzenia na poziomie ok. 4300 zł. Potencjał płacowy mikroprzedsiębiorstw jest dużo niższy niż małych, średnich, dużych i wielkich przedsiębiorstw. Na rysunku 4 zaprezentowano przeciętne miesięczne wynagrodzenie w mikro, małych, średnich, dużych i wielkich przedsiębiorstwach w Polsce w latach 2013-2022, z czego wynika, że przeciętna płaca w mikro podmiotach jest o ok. 1600 zł niższa od małych przedsiębiorstw i ok. 4000 zł niższa od pozostałych, czyli średnich, dużych i wielkich. W związku z tym należałoby w dalszym ciągu różnicować wynagrodzenie minimalne w zależności do wielkości (liczby zatrudnianych osób) przedsiębiorstw.

W latach 2016-2023 Rząd RP bardzo szybko podnosił minimalne wynagrodzenie (MW), co było słusznym kierunkiem, gdyż pozytywnie wpłynęło na uzyskanie przez Polskę porównywalnych do zachodnich państw UE wskaźników MW w relacji do wynagrodzenia przeciętnego oraz MW w relacji do mediany płac. Taka sytuacja wzmocniła stabilność polskiego rynku pracy i zwiększyła konkurencyjność gospodarki, a jednocześnie pomagało to zmniejszyć bezrobocie.

W dalszej, jednak kolejności należy wprowadzić zróżnicowanie płacy minimalnej, aby nie obciążać zbyt mocno mikroprzedsiębiorstw. Postuluję jednak nieeliminowanie obowiązku ustawowego minimalnego wynagrodzenia dla sektora mikroprzedsiębiorstw, jak niektórzy proponują, lecz wyznaczanie jej na istotnie niższym poziomie niż dla pozostałych grup przedsiębiorstw. Kluczem przy takim ustalaniu MW byłaby wielkość zatrudnienia.

W podsumowaniu należy stwierdzić, że wprowadzenie programu 30+ posiada silne uzasadnienie z perspektywy możliwości zwiększenia siły ekonomicznej polskich mikro i MŚ podmiotów, poprawy salda handlowego, wzrostu PKB, zwiększenia siły ekonomicznej i zmniejszenia bezrobocia środowisk lokalnych w Polsce oraz zwiększenia potencjału płacowego mikro oraz MŚ przedsiębiorstw.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl

rs