Jedyne takie miejsce w granicach współczesnej Polski. Dziś otwarcie Muzeum Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej

Placówka jest poświęcona zarówno postaci Witolda Pileckiego, dobrowolnego więźnia Auschwitz i bohatera walki z komunizmem i nazizmem, jak i jego żonie Marii. Historię rodziny opowiadają też dzieci Pileckich – Zofia i Andrzej. Jak powiedział Polskiemu Radiu Karol Madaj, dyrektor Muzeum Dom Rodziny Pileckich, wystawę stałą podzielono na dwie części – białą i czarną.

– Te jaśniejsze części, te które mówią o dorastaniu, o wartościach, którymi żył Witold Pilecki i jego rodzina, one są białe na wystawie. Te, które mówią o wojnie, są czarne. Także nawet rodziny z małymi dziećmi będą miały czytelny sygnał, które części ekspozycji są do rodzinnego zwiedzania, a które są dla starszych i opowiadają tą trudną historię, z jednej strony obozu KL Auschwitz, a z drugiej - o przesłuchaniach na UB i o tym, co spotkało Witolda Pileckiego z rąk komunistów – wyjaśnił Karol Madaj.

Dyrektor Muzeum Dom Rodziny Pileckich podkreślił, że dopiero całościowe ukazanie postaci rotmistrza Witolda Pileckiego - nie tylko żołnierza, ale i harcerza, ziemianina a także męża i ojca - pozwala na sięgnięcie do korzeni jego postawy.

– Te wartości, którymi żył, między innymi rodziną, domem, sąsiadami, pomocą innym, pokazujemy na wystawie i wierzymy, że to jest ten przekaz, który Witold Pileckie i jego rodzina nam dają. Żeby tę wytrwałość i odwagę - czasem pewnie nie jesteśmy w stanie naśladować tej formy heroiczności, na którą wspiął się Witold - żeby te wybory, które podejmował przed wojną i po wojnie, inspirowały nas do tego, by podobnych wyborów, może mniej dramatycznych, dokonywać codziennie – zaznaczył szef nowej placówki.

Muzeum Dom Rodziny Pileckich opowiada też historię ziemi ostrowskiej i północno-wschodniego Mazowsza. Jedną z czarnych kart najnowszych dziejów Ostrowi Mazowieckiej jest niemiecka zbrodnia na Żydach 11 listopada 1939 roku.

– Ci ludzie zostali wyłapani przez Niemców wyłapani. I na wniosek starosty, za zgodą szefa NSDAP, komendant policji wykonuje wyrok śmierci na wszystkich żydowskich mieszkańcach Ostrowi Mazowieckiej - mężczyznach, kobietach, dzieciach. Dokonują tej zbrodni zaraz za granicą gospodarstwa Ostrowskich i robią to 10 dni po tym, jak Witold Pilecki opuszcza to miejsce 1 listopada. Także on nie mógł być tego świadkiem, on jest świadkiem Holokaustu dopiero później, gdy jest w obozie Auschwitz – powiedział Karol Madaj.

W sumie pracownikom muzeum udało się odtworzyć około 200 nazwisk ofiar niemieckiej zbrodni na żydowskich mieszkańcach Ostrowi Mazowieckiej. Dom Rodziny Pileckich upamiętnia również polskie ofiary okupacji - w tym działaczy konspiracji i ludność cywilną, której symbolem męczeństwa jest zbrodnia we wsi Lipniak-Majorat.

Muzeum w Ostrowi Mazowieckiej utworzono dzięki staraniom miejscowego samorządów przy współpracy z resortem kultury i dziedzictwa narodowego oraz wsparciu finansowym Unii Europejskiej. Pod względem prawnym instytucja rozpoczęła działalność pod koniec 2016 roku. Przez następne lata budynek przy ul. Warszawskiej 4 był przekształcany w placówkę muzealną.

Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 roku. Był bohaterem wojny polsko-bolszewickiej i uczestnikiem wojny obronnej w 1939 roku. W czasie okupacji współtworzył konspiracyjne struktury Tajnej Armii Polskiej. W 1940 roku dobrowolnie trafił do niemieckiego obozu Auschwitz, gdzie organizował ruch oporu, a także system pomocy dla więźniów. Po ucieczce z obozu śmierci w kwietniu 1943 roku pisał raporty, które stały się świadectwem Zagłady.

Witold Pilecki walczył też w Powstaniu Warszawskim. Po drugiej wojnie światowej i służbie w 1945 roku w 2 Korpusie Polskim we Włoszech wrócił do Polski, by działać w podziemiu niepodległościowym. Zatrzymany przez komunistów, został skazany na karę śmierci w pokazowym procesie politycznym. Zamordowany 25 maja 1948 roku metodą katyńską – strzałem w tył głowy.

Szczątków Witolda Pileckiego do dziś nie odnaleziono. Rotmistrza sądownie zrehabilitowano dopiero w III RP, pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Orderem Orła Białego. W 2013 roku został awansowany do stopnia pułkownika.

IAR

mm