Uroczystości 77. rocznicy pierwszego transportu Polaków do niemieckiego obozu Auschwitz

W środę przypadła 77. rocznica pierwszego transportu Polaków do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz oraz Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. W uroczystościach, które z tej okazji odbyły się w Oświęcimiu wzięła udział premier Beata Szydło.

14 czerwca 1940 roku rozpoczął działalność największy niemiecki obóz koncentracyjny i zagłady. Jego pierwszymi więźniami było 728 Polaków deportowanych tutaj przez Niemców z więzienia w Tarnowie. Byli to przedstawiciele inteligencji oraz młodzi ludzie, z których wielu zostało schwytanych, gdy usiłowali się przedrzeć przez granicę na Zachód, by tam kontynuować walkę z Niemcami.

W ramach obchodów wicepremier i minister kultury Piotr Gliński oraz starosta oświęcimski Zbigniew Starzec podpisali list intencyjny w sprawie powołania Muzeum „Sprawiedliwi spod Auschwitz” poświęconego mieszkańcom ziemi oświęcimskiej, którzy nieśli pomoc więźniom Auschwitz. Podpisanie listu i główna część obchodów odbyła się obok budynku tzw. Lagerhausu, w którym swoją siedzibę ma mieć nowo powołane muzeum. Lagerhaus należy do historycznego zespołu budynków dawnych Zakładów Zbożowo Młynarskich i Zakładów Tytoniowych. W latach 1940-44 wykorzystywany był do pomocy w funkcjonowaniu obozu KL Auschwitz jako magazyn SS „Lagerhaus”. 

Obok budynku zasadzone zostały trzy sosny. To od tych drzew pochodzi nazwa operującego pod drutami Auschwitz oddziału partyzanckiego AK „Sosienki”. Pierwsze trzy drzewa są poświęcone pamięci: mjr Jana Wawrzyczka „Danuty” oficera WP, komendanta obwodu oświęcimskiego AK i dowódcy oddziału partyzanckiego „Sosienki”; ppor. Stanisława Furdyny „Śmiecha”, więźnia KL Auschwitz pierwszego transportu (nr 193) dowódcy plutonu oddziału partyzanckiego „Sosienki”, poległego w walce pod obozem w grudniu 1944 roku i por. Antoniego Wykręta „Kirbiza”, więźnia KL Auschwitz pierwszego transportu (nr 613) dowódcy plutonu oddziałów AK „Sosienki” i „Garbnik”. 

KL Auschwitz był bodaj jedynym niemieckim obozem koncentracyjnym, którego więźniowie mogli liczyć na tak szerokie wsparcie okolicznej ludności. Ich postawa szczególnie irytowała komendanta obozu Rudolfa Hössa, który w jednym z pism z lipca 1940 roku stwierdził: „Okoliczna ludność jest fanatycznie polska, gotowa do każdej akcji przeciwko znienawidzonym esesmanom, a każdy więzień, któremu uda się zbiec, otrzyma natychmiastową pomoc, gdy dotrze do pierwszej polskiej zagrody”.