Stop nienawiści - lekcje tolerancji w krakowskich szkołach

- Świat jest dzisiaj pełen nienawiści, a dzieci naśladują to, co widzą, nie zawsze to rozumiejąc - mówi Anna Dymna, aktorka i prezeska Fundacji "Mimo wszystko" - W szkole na każdej lekcji dzieci powinny być uczone, co jest dobre, a co złe. Nie tylko podczas godziny wychowawczej - dodaje. Anna Dymna podkreśla także, że zmianę to my, dorośli, powinniśmy zacząć od siebie.

- Spirala podziałów i nienawiści w polityce przenosi się na zwykłych ludzi – mówił prezydent Majchrowski w Radiu Kraków. - Ci, którzy wychowują się na hejcie, zaczynają się kształtować w szkołach – dodał.
Lekcje przeciwko mowie nienawiści mają się odbyć w Małopolsce po feriach, czyli po 27 stycznia. Jak informuje krakowski magistrat trwają przygotowania programu akcji. Scenariusz lekcji zostanie przygotowany przez samorządowe poradnie specjalistyczne. - Chcemy rozwinąć działania prowadzone w obszarze agresji w szkołach – twierdzi Dariusz Nowak z Biura Prasowego Wydziału Komunikacji w Krakowie.

Szkoły popierają
- Z pewnością ostatnie wydarzenia są powodem, żeby wytłumaczyć uczniom, jakie konsekwencje niesie za sobą mowa nienawiści - twierdzi dyr. VI LO w Krakowie, Czesław Wróbel. Podkreśla, że w jego szkole takie zajęcia prowadzi się od kilku lat. - Warto zwracać na to uwagę młodzieży, bo nawet jeśli mowy nienawiści nie ma w szkole, to uczeń może się z nią spotkać w przestrzeni publicznej – mówi.

Jolanta Gajęcka, dyrektorka Szkoły Podstawowej nr 3 w Krakowie zauważa, że takie zajęcia powinny być prowadzone stale, a nie okazjonalnie. - Wychowanie jest procesem ciągłym. Nie zorganizujemy specjalnych lekcji, tylko będziemy dalej realizować to, co robimy od lat – twierdzi i zaznacza, że dzieci wynoszą wzorce z domu, a takie lekcje przydałyby się rodzicom, politykom i przedstawicielom mediów. - Wszyscy powinniśmy uderzyć się w piersi – mówi.
Dodatkowych godzin nie zorganizują też szkoły w Zakopanem. - Lekcje odbędą się w ramach godziny wychowawczej - informuje Agnieszka Nowak-Gąsienica, wiceburmistrz.

Z kolei Wojciech Panek, dyrektor Zespołu Szkół nr 3 w Olkuszu ma zamiar skonsultować się z nauczycielami. - Porozmawiamy z wychowawcami, czy jest potrzeba organizacja takich zajęć oraz w jakiej formie i zakresie - mówi. Jak zaznacza, ta tematyka jest często podejmowana przez nauczycieli.

W sądeckich szkołach lekcje o mowie nienawiści też są standardem. - Nie potrzebujemy odgórnych zaleceń, aby w naszej codziennej pracy uwrażliwiać młodych ludzi na skutki agresji słownej - wyjaśnia Bogusław Kołcz, dyrektor Akademickiego Liceum i Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Nowym Sączu. W mieście prowadzony jest także program "Ciemności kryją ziemię", który przeznaczony jest dla nauczycieli a później także uczniów. Poświęcony jest nauczaniu o ofiarach Holokaustu, jego przyczynach i skutkach. Inicjatorem akcji jest Artur Franczak, dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej. - Choć punktem wyjścia była dla nas zbrodnia Holokaustu, sporo miejsca poświęcamy mowie nienawiści, bo to ona na ogół jest wstępem do późniejszych aktów ludobójstwa - wyjaśnia.

Dobrowolność zajęć
Ministerstwo Edukacji Narodowej nie planuje zwracać się do szkół o przeprowadzanie zajęć i przypomina, że na udział dzieci w zajęciach potrzebna jest zgoda rodziców. Inicjatywa jest dobrowolna, decyzję o przeprowadzeniu zajęć w szkołach podejmują samorządy.

Magistrat w Tarnowie nie planuje nakazywać szkołom przeprowadzenia lekcji poświęconych przeciwdziałaniu mowie nienawiści. Ale urzędnicy będą do tego zachęcali dyrektorów placówek. - Temat zostanie poruszony podczas spotkania przed rozpoczęciem drugiego półrocza nauki – mówi Bogumiła Porębska, dyrektorka tarnowskiego Wydziału Edukacji.
Tarnowski magistrat zorganizuje zajęcia warsztatowe dla nauczycieli poświęcone mowie nienawiści, a Katolickie Stowarzyszenie Wychowawców przygotuje wykłady na temat etyki słowa. Miasto deklaruje pomoc wszystkim nauczycielom, którzy zechcą na ten temat porozmawiać z uczniami podczas lekcji wychowawczych. - Jestem po rozmowie z dyrekcją poradni psychologiczno-pedagogicznej, która deklaruje specjalistyczne wsparcie w tym zakresie – dodaje Bogumiła Porębska.

Zdaniem Marii Holzer, dyrektorki Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży, dobrze, że takie zajęcia odbywają się w szkołach. - Gdy pominięty zostanie ten aspekt wychowawczy młody człowiek może uznać, że mowa nienawiści i hejt jest normą w komunikacji międzyludzkiej – twierdzi. A działaczka społeczna Anna Tatar ze Stowarzyszenia Nigdy Więcej, które przeciwdziała agresji i nietolerancji, dodaje: - Hejt przestał być marginesem, a stał się częścią debaty publicznej.

Jak podkreśla Maria Holzer, niezwykle ważnym aspektem w uświadamianiu ludzi na temat mowy nienawiści, jest pokazanie, gdzie mogą zwrócić się osoby, które padły ofiarą hejtu. Na terenie kraju działają takie stowarzyszenia jak Hejt Stop, Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży, Stowarzyszenie Nigdy więcej, Fundacja Klamra, Amnesty International i wiele innych. - Młodzi ludzi muszą mieć świadomość jak należy reagować, jeżeli spotykają się z mową nienawiści czy hejterstwem – podkreśla dyrektorka Fundacji.

Niektórzy nie chcą akcji o mowie nienawiści
Do akcji, mającej przeciwdziałać nienawiści dołączyły miasta z całej Polski. Lekcje na temat skutków hejtu zostaną przeprowadzone w szkołach we Wrocławiu, Białymstoku, Poznaniu i Lublinie. Prezydent Rafał Trzaskowski wydał zarządzenie, zgodnie z którym we wszystkich warszawskich szkołach mają odbyć się takie zajęcia. W Toruniu mieszkańcy wzięli sprawy w swoje ręce i wraz z lokalnymi organizacjami zbierali podpisy pod petycją do prezydenta miasta o wydanie podobnego zarządzenia.

Z kolei Dorota "Doda" Rabczewska chce zorganizować w Gdańsku koncert, mający być sprzeciwem wobec mowy nienawiści. Na Instagramie nagrała wiadomość: - Mam prośbę do wszystkich muzyków, może zrobimy coś razem w duchu tego utworu? Przekażmy sobie znak pokoju, zjednoczmy ludzi pod sceną. Zróbmy koncert, ale nie tak, że telewizja nas wynajmuje na wykon - zróbmy coś od siebie sami. Niech każdy artysta opowie, jak przeżywa hejt na własnej skórze. Możemy tym pomóc swoim fanom i zrobić kawał dobrej roboty - mówiła Doda. Na apel artystki odpowiedziało już wiele osób, między innymi: Katarzyna Nosowska, Grzegorz Hyży, Magda Steczkowska, Iwona Węgrowska, Cleo, zespół Rudimental i Sabina Jeszka.

Na szeroko zakrojoną w Polsce akcję przeciwko mowie nienawiści zareagowała organizacja Ordo Iuris i Kaja Godek, działaczka pro-life, która na Twitterze napisała: - Uwaga! Pod płaszczykiem walki z przemocą prezydent Warszawy chce indoktrynować dzieci w szkołach. Piszcie dzieciakom zwolnienie z tych zajęć albo zostawcie je w domu! - apelowała.

Ordoi Iuris przygotowało oświadczenie dla rodziców, którzy nie zgadzają się na uczestnictwo ich dzieci w planowanych zajęciach. Organizacja uważa, że mowa nienawiści „utożsamia merytoryczne wypowiedzi z niechęcią lub „fobią” wobec arbitralnie, ideologicznie wskazanych grup i w konsekwencji zagrażają wolności słowa.” Zdaniem Ordo Iuris zajęcia będą "lewacką indoktrynacją", której celem będzie promowanie ideologii gender i mniejszości homoseksualnych. Wątpliwości członków Ordo Iuris budzą także materiały, jakie zostały zamieszczone w Internecie, jako pomoc dydaktyczna dla nauczycieli. Znajdują się tam m.in. infografiki przygotowane przez Centrum Wielokulturowe i publikacja Rady Europy z 2014 roku na temat przeciwdziałania mowie nienawiści w internecie.

Ośrodek Monitorowań Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych od czasu ataku na prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza otrzymał ponad 2 tys. zgłoszeń dotyczących szerzenia mowy nienawiści.