Pułapka migracji. Niekontrolowana stanowi poważne zagrożenie i osłabia państwo

Okres masowego przemieszczania się ludności po świecie to również czas znaczącej radykalizacji środowisk muzułmańskich. Radykalizacja ideologiczna wytworzyła wśród społeczności muzułmańskiej podłoże do zawiązania organizacji terrorystycznych, które przez lata budowały wpływy, struktury parapaństwowe, możliwości propagandowe i agitacyjne oraz możliwości realnego działania przeciwko tym narodom, które zostały uznane za wrogie. Począwszy od wielkich ataków terrorystycznych Al-Kaidy na Nowy Jork i Waszyngton we wrześniu 2001 r., bezpieczeństwo całego świata zaczęło polegać na skutecznej walce z terroryzmem muzułmańskim nawołującym do zniszczenia cywilizacji zachodniej w ramach tzw. „obronnego dżihadu”.

Radykalizm działań terrorystów, ich globalna aktywność oraz zasoby finansowe, które są przeznaczane na „dżihad”, spowodowały realne zagrożenie dla wielu państw na całym świecie. Struktury bezpieczeństwa krajów, m.in. świata zachodniego, stanęły w dobie rozszerzającego się terroryzmu przed ogromnym wyzwaniem związanym z zabezpieczeniem własnych obywateli oraz struktur państwowych. Przypadki zamachów terrorystycznych z ostatnich lat wskazują, że dla wielu państw wyzwanie związane z napływem migrantów było zbyt duże.

Lata 2015-2020, kiedy to na Stary Kontynent przybyła pierwsza wielka fala migracji muzułmańskiej wygenerowana konfliktem syryjskim, potwierdziły w wielu aspektach tzw. „czarny scenariusz”, oznaczający przede wszystkim wzrost liczby zamachów i anarchizację bezpieczeństwa wewnętrznego. Nawet w spokojnych do tej pory krajach jak Szwecja, Holandia czy Niemcy. Nagłe pojawienie się wielu tysięcy obcokrajowców wytworzyło w Europie nowe zagrożenia i podłoże do terroryzmu. Dodatkowo propagandyści ISIS (tzw. Państwa Islamskiego) zaczęli wówczas intensywnie wzywać muzułmanów w Europie (również imigrantów), aby włączyli się w dżihad na miejscu, poprzez organizowanie aktów terroru w oparciu o strategię tzw. samotnego wilka. Były rzecznik ISIS Abu Muhammad Al-Adnani (zabity w sierpniu 2016 r.) apelował m.in.: „Jeśli nie możecie wyjechać [na tereny ISIS w Iraku/Syrii], to otwórzcie bramy dżihadu w swoich krajach. […] Najmniejsza akcja w krajach zachodnich jest lepsza i przyniesie trwalszy efekt niż wasze [tj. muzułmanów z Europy] przybycie do nas”.

Wyzwaniem dla struktur państwowych były osoby zradykalizowane i terroryści, którzy korzystając z migracji, docierali do Europy. Na efekty procesów migracyjnych z lat 2015-2020 nie trzeba było długo czekać. W Europie doszło do wielu zamachów terrorystycznych, które przeprowadzali migranci docierający na Stary Kontynent wraz z falą masowej migracji. 18 lipca 2016 r. miał miejsce atak nożownika w pociągu w okolicach Würzburga (Niemcy). Rannych zostało 5 osób, a sprawca został zastrzelony przez policję. Zamachowcem był 17-letni migrant afgański w Niemczech Rian Khan Ahmadzai, który przybył do RFN w 2015 r. jako osoba małoletnia (pozbawiona opieki dorosłego). Początkowo przebywał w ośrodku dla uchodźców, a później przez około 2 tygodnie w niemieckiej rodzinie zastępczej. Wszedł w kontakty z organizacją Państwo Islamskie (ISIS) i początkowo planował zamach w formie wjechania samochodem w tłum ludzi. 19 grudnia 2016 r. (okres bożonarodzeniowy) miał miejsce atak – za pomocą 40-tonowej ciężarówki – na osoby zgromadzone na jarmarku bożonarodzeniowym na placu Breitscheidplatz w Berlinie. 12 osób zostało zabitych, 56 rannych. Jedną z ofiar śmiertelnych był polski kierowca wykorzystanej przez sprawcę ciężarówki, który został dźgnięty nożem, a następnie zastrzelony. Sprawcą zamachu był 23-letni migrant z Tunezji Anis Amri, który dotarł do Niemiec z Włoch w 2015 r., popierał skrajnie agresywną wersję muzułmańskiego fundamentalizmu (salafizm) oraz złożył przysięgę wierności ISIS. 29 października 2020 r. doszło do ataku nożownika w bazylice Notre-Dame w Nicei (Francja). Trzy osoby zginęły. Muzułmański terrorysta poderżnął gardło 60-letniej kobiecie modlącej się wewnątrz bazyliki oraz 55-letniemu zakrystianowi pracującemu w tej świątyni, zadał także śmiertelne rany 44-letniej migrantce z Brazylii mieszkającej we Francji, która także przebywała w czasie ataku w tym kościele. Sprawcą był 21-letni migrant z Tunezji Brahim Aouissaoui, który opuścił Tunezję i dotarł na włoską wyspę Lampedusa zaledwie miesiąc przed zamachem (we wrześniu 2020 r.). Tunezyjczyk nie wykonał przekazanego mu nakazu opuszczenia Włoch i dotarł pociągiem do francuskiej Nicei, gdzie dokonał zamachu.

To jedynie kilka głośnych spraw, które bezpośrednio wiążą się z zagrożeniami, jakie przyniosła fala migracji do Europy. Niestety przykładów tego typu ataków można podawać jeszcze wiele. W okresie 2015-2021 migranci islamscy dokonali 19 skutecznych zamachów terrorystycznych na terenie państw UE, a 18 prób zamachów (w ich wykonaniu) udaremniono. W grupie 19 udanych zamachów zdecydowaną większość stanowiły ataki wykonane przez migrantów z krajów muzułmańskich Afryki Północnej oraz Bliskiego/Środkowego Wschodu (m.in. Tunezja, Syria, Afganistan, Maroko).

Większość międzynarodowych ośrodków analitycznych zajmujących się problemem terroryzmu podkreślała (i nadal podkreśla), że masowe przybywanie cudzoziemców do Europy niesie ryzyka nie tylko krótkoterminowe, ale pozostaje zagrożeniem na lata. Eksperci wskazują, że wykorzystanie frustracji wielu migrantów wobec trudnych realiów życia oraz pracy w Europie stanowi doskonałe podłoże do werbunku i radykalizacji islamskiej w duchu nienawiści oraz walki z Zachodem także wśród tych, którzy mieszkają w krajach Zachodu od dawna. Fala migracji pierwotnej wywołuje bowiem również tzw. „falę wtórną” w drugim, i kolejnych, pokoleniu migrantów. To dopiero dzieci migrantów, przede wszystkim w związku z poczuciem alienacji społecznej, obcości kulturowej i dyskryminacji, są szczególnie skłonne do aktów agresji, radykalizacji ideologicznej oraz związków z różnymi rodzajami przestępczości zorganizowanej (m.in. grupami terrorystycznymi).

Masowy napływ migrantów naraża państwa nim dotknięte także na zagrożenia innej natury – terroryzm napędzany przez państwa autorytarne, a także szpiegostwo. Działania takie wpisują się w taktykę rosyjską, którą wielokrotnie Kreml wykorzystywał do osłabiania państw Zachodu. Moskwa wykorzystywała mechanizmy stymulowanej migracji do ataku hybrydowego w latach 80. – przeciwko USA, i w 2015 r. – przeciwko Finlandii. Również szlak migracyjny, który przez Białoruś dociera na granice Polski, Litwy i Łotwy jest zarządzaną przez Rosję operacją hybrydową, używającą migracji jako narzędzia agresji.

Operacja destabilizacji Europy poprzez zarządzaną migrację była wielokrotnie omawiana przez rosyjskich ekspertów wojskowych oraz strategów. Ocena jest jednoznaczna – to element rosyjskiej wojny hybrydowej przeciwko Zachodowi. Świadczą o tym choćby tezy i opracowania ekspertów z rosyjskiego think-tanku Centrum Dynamicznego Konserwatyzmu (obecnie Instytut Dynamicznego Konserwatyzmu, funkcjonujący w ramach Klubu Izborskiego). W 2007 r. Centrum opublikowało swoisty zbiór rekomendacji dla władz Rosji. W pracy pt. „Rosyjska idea” można przeczytać, że Rosja, chcąc osłabić Zachód, powinna stymulować proces migracyjny, bowiem jest on groźny (dla Zachodu - red.). W ocenie autorów opracowania „społeczeństwo zachodnie jest najmniej przystosowane do realnej mobilizacji i sprzeciwu wobec wojny terrorystycznej”. Dlatego – jak sugerują specjaliści Kremla – należy to wykorzystać przeciwko Zachodowi. „Można zalać ich miasta zawodowymi oficerami wywiadu oraz terrorystami z Eurazji i prowadzić dobrze skoordynowaną, zaciekłą wojnę terrorystyczną przeciwko Zachodowi” – sugerują eksperci z rosyjskiego Centrum. I dodają: „Łatwiej jest używać technologii terrorystycznych w UE i Ameryce niż gdziekolwiek indziej. Jest to możliwe dzięki napływowi imigracji arabskiej i tureckiej do UE oraz długoletniemu zróżnicowaniu etniczno-kulturowemu Stanów Zjednoczonych.”

Rosyjscy eksperci wojskowi wskazywali jednoznacznie, że napływ migrantów do państw Zachodu stwarza korzystne dla agresora warunki, w których Rosjanie mogą prowadzić wojnę terrorystyczną, a także zalewać inne państwa swoimi agentami. Rosyjska doktryna wojenna zakłada wykorzystywanie środków aktywnych (inna nazwa „środków pozamilitarnych” czy metod hybrydowych) do atakowania Zachodu. Opisywana powyżej metoda walki z krajami NATO była w przeszłości realnie wykorzystywana – do osłabiania USA, Finlandii czy od 2021 r. – Polski, Litwy i Łotwy. Ostatnie doniesienia włoskich struktur bezpieczeństwa, mówiące, że Grupa Wagnera stymuluje ruch migracyjny z północnej Afryki do Europy Południowej, sugerują, że Rosjanie również ten region mogą osłabiać przy pomocy szlaku stymulowanej migracji.

Masowa migracja, pozostająca poza realną kontrolą państwa-gospodarza, prowadzi w perspektywie krótkoterminowej do destabilizacji i osłabiania państwa. Jednocześnie stwarza podstawy do kolejnych aktów agresji. Masowy napływ migrantów to dobra okazja dla organizacji terrorystycznych, państw je finansujących, a także państw autorytarnych do lokowania swoich agentów czy bojowników. Licząc na to, że uda im się umknąć strukturom weryfikującym przyjezdnych, trafiają do wyznaczonych państw, by prowadzić swoje agresywne operacje. Polski rząd realnie ocenia sytuację i zagrożenia. Wyciąga również wnioski z doświadczeń tych krajów, które były w przeszłości celem masowych migracji. W tym obszarze działań państwa zbyt liberalne podejście do polityki migracyjnej jest błędem, z którego bardzo trudno się wycofać. A który słono kosztuje. Na ogół całe społeczeństwo…