23 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Książki 2017. Co warto wiedzieć?

Nie bez przyczyny Światowy Dzień Książki połączony jest z ochroną praw autorskich. To poważny problem i - jak się okazuje - znany od dawna, o wiele dłużej niż mogłoby się wydawać. Pierwsza międzynarodowa konwencja dotycząca ochrony autorskich praw zarówno dzieł literackich jak i artystycznych odbyła się w 1886 roku. Niewiele udało się wówczas ustalić, możliwość zastrzeżenia praw do własności intelektualnej – poprzez znak copyright © – pojawiła się dopiero w 1957 roku. Polska do Powszechnej konwencji o prawie autorskim dołączyła 24 lipca 1971 roku.

Jeżeli kiedyś zastanawialiście się, dlaczego to właśnie wtedy obchodzimy Światowy Dzień Książki, wyjaśniamy – ta data nie jest przypadkowa. 23 kwietnia to dzień patrona Katalonii – św. Jerzego. Tego dnia kobiety otrzymywały czerwoną różę, symbolizującą krew smoka, którego według legendy pokonał św. Jerzy. Z czasem kobiety zaczęły odwzajemniać się panom prezentami w postaci książek. Fakt ten wykorzystał miejscowy wydawca Vicent Clavel Andrés, który w 1926 roku zainicjował obchody Dnia Książki.

Gdy w 1995 roku UNESCO ogłosiło Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich (właśnie na wniosek rządu Hiszpanii), w oczywisty sposób pozostawiono datę nawiązującą do hiszpańskich obchodów.

– Wydawała się ona odpowiednia także dlatego, że umożliwiała oddanie hołdu dwóm wybitnym pisarzom – Williamowi Szekspirowi i Miguelowi de Cervantesowi, którym przypisano ten dzień jako datę śmierci (choć Cervantes tak naprawdę zmarł dzień wcześniej, 22 kwietnia) – wyjaśnia Michał Goszczyński z księgarni Gandalf.

Wielka Brytania i Irlandia postanowiły jednak przesunąć obchody tak, by wypadały w trakcie szkolnego semestru. Dlatego te dwa kraje świętują Światowy Dzień Książki nieco wcześniej – w pierwszy czwartek marca.

Sukces międzynarodowego dnia utworzonego przez UNESCO okazał się tak wielki, że pomysłodawcy postanowili pójść o krok dalej i stworzyli instytucję Światowej Stolicy Książki. Tytuł ten jest przyznawany co roku, jako wyróżnienie dla najlepszego programu promującego książki i czytelnictwo, przygotowanego przez dane miasto. Pierwszą w historii Światową Stolicą Książki był Madryt (Światową Stolicą Książki został 23 kwietnia 2001 roku). W ubiegłym roku ten zaszczyt przypadł Wrocławiowi, który honorową funkcję będzie pełnił do 23 kwietnia 2017 r. Kto otrzyma tytuł jako następny? Przekonamy się już wkrótce.

Zostanie zaprezentowany na zakończenie wrocławskiej kadencji Światowej Stolicy Książki. Odśpiewany jednocześnie w kilkudziesięciu miastach świata już na zawsze stanie się światowym hymnem ku czci czytelnictwa.

Słowa hymnu, podkreślające rolę literatury, a jednocześnie olbrzymią moc przekazu poety, pochodzą z wiersza Tadeusza Różewicza pt. „Włosek poety” i zdają się idealnie wpasowywać w ideę tych obchodów.

Tekst zostanie przetłumaczony na kilkadziesiąt języków. 22 kwietnia, równocześnie o tej samej godzinie wykonają go artyści reprezentujący miasta z całego świata. Melodię specjalnie do tego projektu skomponował Jan Kanty Pawluśkiewicz.

Promocja czytelnictwa nie miałaby sensu, gdyby pominąć rozwijanie miłości do książek wśród dzieci. Dlatego na fali sukcesu Światowego Dnia Książki, w 1967 roku postanowiono stworzyć analogiczne święto skierowane do dzieci. Na patrona wybrano Hansa Christiana Andersena – duńskiego pisarza, którego bajki znane są na całym świecie.

Od tamtej pory co roku 2 kwietnia na całym świecie organizuje się różne wydarzenia – spotkania z autorami dziecięcych książek, imprezy, podczas których można przebrać się za jednego ze swoich ulubionych książkowych bohaterów, czy przedstawienia teatralne. Podobnie jak w przypadku święta dla dorosłych, co roku wybierane jest miasto – gospodarz. Polska była organizatorem Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci w 1979 roku.