Jak założyć jednoosobową firmę 2020. Ile wynoszą składki ZUS dla osób rozpoczynających własną działalność? [20.08.2020 r.]

Zarejestrowanie własnej firmy nie spędza już snu z powiek. Formalności jest niewiele i nie powinny zająć dużo czasu.

By rozpocząć jednoosobową działalność gospodarczą, można wysłać elektronicznie wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), czyli spisu przedsiębiorców. Efektem złożenia wniosku jest: wpis do ewidencji, nadanie numeru NIP, nadanie numeru REGON oraz zgłoszenie przedsiębiorcy jako płatnika składek do ZUS.

Przy rejestracji firmy w urzędzie gminy lub miasta (wraz z wnioskiem CEIDG-1) można też złożyć odpowiednie dokumenty i zgłosić:

• siebie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego;
• członków swojej rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego;
• zatrudnione osoby, m.in. pracowników, zleceniobiorców, osoby współpracujące, do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego albo tylko do ubezpieczenia zdrowotnego;
• członków rodziny zatrudnionych osób do ubezpieczenia zdrowotnego.

Te dokumenty można również złożyć bezpośrednio w placówce ZUS, listownie albo elektronicznie przez program Płatnik lub aplikację e-Płatnik. Jest na to 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń. Data ta jest wskazana na formularzu CEIDG-1.

- Przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników i zleceniobiorców, składa pierwszą deklarację w ZUS. Kolejne tworzy za niego ZUS z urzędu. Przedsiębiorca powinien tylko pamiętać o terminowym opłacaniu składek - podkreśla Krystyna Michałek z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą objęta jest obowiązkowo ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowymi, wypadkowym i zdrowotnym. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym osoby prowadzącej działalność nastąpi od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, jeżeli w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia działalności zostanie złożone zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

W pozostałych przypadkach objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym nastąpi od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, ale nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

Składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorca będzie naliczał za siebie od 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Jeśli spełnia warunki określone w przepisach, może skorzystać z ulg w opłacaniu składek. Są to:

• "Ulga na start" przez 6 miesięcy,
• preferencyjne składki przez 24 miesiące,
• "Mały ZUS" czy "Mały ZUS plus".

Dzięki tzw. uldze na start osoby, które założą firmę, mogą przez maksymalnie pół roku nie opłacać składek na ubezpieczenia społeczne. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy podjęli działalność gospodarczą po raz pierwszy lub gdy minęło co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia. Ulga na start adresowana jest także do właścicieli firm, którzy nie wykonują dla byłego bądź obecnego pracodawcy tego, co robili dla niego jako pracownicy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

- Przedsiębiorca, który korzysta z ulgi na start, podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu i na to ubezpieczenie musi opłacać składkę. W 2020 roku wynosi ona 362,34 zł - informuje Krystyna Michałek.

Przedsiębiorca po półrocznym okresie "Ulgi na start (lub wcześniej, gdy z niej zrezygnuje) przez kolejne dwa lata może jeszcze opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od tzw. preferencyjnej podstawy wymiaru składek, tj. od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli 30 proc. od 2600 zł brutto, bo tyle w tym roku wynosi płaca minimalna w Polsce. Później jest to 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (60 proc. z 2600 zł brutto).

Na preferencyjnych zasadach składki mogą opłacać również osoby, które nie skorzystały wcześniej z ulgi na start, ale które spełniają pozostałe warunki. Są one takie same jak w przypadku ulgi na start, tj. nie można prowadzić firmy w okresie ostatnich 60 miesięcy oraz nie można wykonywać działalności na rzecz byłego pracodawcy.

Gdy przedsiębiorca zdecyduje się na opłacenie składek od podstawy 780 zł (2600 zł x 30 proc.) będą one wyglądać następująco:

• 152,26 zł na ubezpieczenie emerytalne;
• 62,40 zł na ubezpieczenie rentowe;
• 19,11 zł na ubezpieczenie chorobowe;
• 13,03 zł na ubezpieczenie wypadkowe.

Łącznie daje to 609,14 zł ze składką na ubezpieczenie zdrowotne.
Uwaga! Prawo do ulgowych składek przysługuje jedynie przez ograniczony czas - w przypadku ulgi na start przez 6 miesięcy, a potem przez 24 pełne miesiące kalendarzowe.

"Mały ZUS", a od lutego "mały ZUS plus", można opłacać dopiero po wykorzystaniu okresu "Ulgi na start" (6 miesięcy), jeśli przedsiębiorca się na nią zdecydował oraz preferencyjnych składek (24 miesiące). Z ulgi można korzystać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia firmy. Ulga dotyczy tylko składek na ubezpieczenia społeczne, które dla każdego będą w innej wysokości. Składkę zdrowotną przedsiębiorca opłaca w pełnej wysokości.

- Do tej pory w ramach "małego ZUS" przedsiębiorca opłacał składki na ubezpieczenia społeczne uzależnione od przychodu. Teraz kwota składek na "mały ZUS plus" zależy od dochodu, a podstawą wymiaru składek jest połowa przeciętnego miesięcznego dochodu uzyskanego z działalności w poprzednim roku - wyjaśnia Krystyna Michałek.

Podstawa wymiaru składek musi mieścić się pomiędzy 30 proc. minimalnego wynagrodzenia krajowego a 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, czyli w 2020 roku między kwotą 780 zł a kwotą 3136,20 zł. Aby obliczyć podstawy wymiaru na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na mniejszą skalę, można skorzystać z kalkulatora zamieszczonego na stronie eskladka.pl.

Dotychczas z "małego ZUS" mógł skorzystać przedsiębiorca, którego ubiegłoroczny przychód nie przekraczał 30-krotności minimalnego wynagrodzenia, czyli w 2019 roku kwoty 67,5 tys. złotych. Od początku lutego 2020 roku kwota ta wzrosła do 120 tys. zł. Jeśli przedsiębiorca prowadził firmę krócej niż rok, to limit przychodów należy wyliczyć proporcjonalnie do czasu prowadzonej działalności.

Z "małego ZUS" i "małego ZUS plus" nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy prowadzili działalność gospodarczą w poprzednim roku krócej niż 60 dni. Z ulgi wykluczone są firmy, które rozliczają się na karcie podatkowej z jednoczesnym zwolnieniem sprzedaży od podatku VAT oraz te, które prowadzą także inną pozarolniczą działalność (np. jako wspólnik spółki jawnej, twórca czy artysta).

Z ulgi nie skorzysta także osoba, która wykonuje dla byłego lub obecnego pracodawcy to, co robiła dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym, a także przedsiębiorca, który spełnia warunki do płacenia preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne (od podstawy wynoszącej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia).

Gdy jednak żadne ulgi już nie dotyczą przedsiębiorcy, wówczas deklarując minimalną podstawę wymiaru, która wynosi 3136,20 zł, składki będą kształtowały się następująco:

• 612,19 zł na ubezpieczenie emerytalne;
• 250,90 zł na ubezpieczenie rentowe;
• 76,84 zł na ubezpieczenie chorobowe;
• 76,84 zł na Fundusz Pracy;
• 52,37 zł na ubezpieczenie wypadkowe.

Łącznie do zapłaty będzie 1431,48 zł. z uwzględnieniem składki zdrowotnej.

Przedsiębiorca decydujący się na opłacanie niższych składek na ubezpieczenia społeczne, tzn. "małego ZUS" lub preferencyjnych składek, powinien wiedzieć, że ma to wpływ na wysokość świadczeń m.in. zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego czy zasiłku opiekuńczego.

- Dzieję się tak, dlatego, że świadczenia z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego obliczane są od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe, czyli od tej samej kwoty, od której opłaca się składki - podsumowuje Krystyna Michałek.

Obowiązkowa kwarantanna - w szpitalu lub w domu z powodu koronawirusa? Komu należy się zasiłek chorobowy a komu opiekuńczy. Co trzeba zrobić by go otrzymać. Kliknij po prostu w ten tekst a dowiesz się wszystkiego.