Wrocław trzyma poziom

Z wielką uwagą przeczytaliśmy artykuł "Górą i dołem" autorstwa Marcina Torza, poświęcony planom realizacji Obwodnicy Śródmiejskiej. Z niepokojem musimy odnieść się do proponowanej przez część projektantów estakady na odcinku plac Strzegomski - ul. Szpitalna, służącej w założeniu bezkonfliktowemu pokonaniu obwodnicą obecnych terenów kolejowych i magazynowo-składowych leżących za dworcem Świebodzkim. Szczęśliwie ostateczne decyzje w tej sprawie jeszcze nie zapadły, przed ich podjęciem ważne jest, by na rzecz spojrzeć z szerszej perspektywy - z punktu widzenia przyszłego rozwoju Wrocławia i ogólnie pojętego interesu mieszkańców miasta.

Obecne centrum Wrocławia, ograniczone w zasadzie do bezpośrednich okolic Rynku, staje się stopniowo coraz mniej wydolne. We Wrocławiu, w przeciwieństwie do Krakowa czy Poznania, brak funkcjonujących lokalnych centrów w postaci placów lub dzielnicowych rynków. Brakuje atrakcyjnych ogólnomiejskich i dzielnicowych przestrzeni publicznych, mogących obsłużyć rosnące potrzeby społeczne mieszkańców coraz bogatszego miasta. Przy braku atrakcyjnej oferty ze strony miasta, jego naturalną rolę przejmują centra handlowe.

Jedną z odpowiedzi władz miejskich na ten problem jest planowana w najbliższej przyszłości likwidacja estakad i ponowna zabudowa placu Społecznego. Niewątpliwie, jako czynnik zmierzający do poprawy sytuacji jest to przedsięwzięcie bardzo istotne, niemniej stanowić będzie tylko wypełnienie czarnej dziury powstałej w mieście w wyniku wojny i późniejszej realizacji totalnych rozwiązań komunikacyjnych. Powinniśmy jednak myśleć nie tylko o wypełnianiu blizn na substancji miasta, ale o zakreśleniu długofalowej perspektywy rozwoju centrum Wrocławia. Dobre planowanie zajmuje wiele lat, dlatego musimy antycypować przyszłe potrzeby i podjąć temat z wyprzedzeniem.

Tereny pokolejowe i składowe za dworcem Świebodzkim, leżące w klinie między ul. Legnicką i Grabiszyńską, znajdują się blisko geometrycznego środka miasta, są świetnie skomunikowane, otoczone obszarami intensywnej zabudowy - stanowią naturalny kierunek ekspansji centrum Wrocławia. Wartość tego terenu dla miasta ze względu na jego potencjał jest ogromna, możliwa jednak do skonsumowania jedynie przy planowaniu zorientowanym na promiejskie, społeczne potrzeby. Kryzys jest najlepszym czasem, by dla przyszłego Centrum Świebodzkiego powstał dobry plan rozwoju, możliwy do realizacji w czasach prosperity. Wszyscy jesteśmy zgodni, iż wykorzystanie terenów za dworcem Świebodzkim rażąco odbiega od ich potencjału.
Dobry plan dla Centrum Świebodzkiego wyklucza estakadę. Jest ona być może rozwiązaniem najprostszym technicznie do realizacji, spowodowałaby jednak drastyczny spadek możliwości zagospodarowania terenu i jego atrakcyjności. Przekroczone poziomy hałasu, strefy bezpieczeństwa wykluczające zabudowę mieszkaniową, ograniczenie możliwości komunikacyjnego zszycia terenu z miastem i wreszcie negatywny, "autostradowy" wizerunek miejsca na wiele dziesięcioleci zniechęcą atrakcyjnych inwestorów i przekreślą wielki potencjał rozwojowy terenów za Świebodzkim.

Pod kierunkiem jednego z miłośników Wrocławia, Tomasza Korolkiewicza, przygotowywany jest społeczny projekt zagospodarowania Centrum Świebodzkiego, który wkrótce będzie zaprezentowany władzom miasta oraz PKP. Projekt zawiera szereg ciekawych pomysłów urbanistycznych i warianty rozwiązań technicznych bezkonfliktowego skrzyżowania obwodnicy śródmiejskiej z planowaną kolejką łączącą lotnisko z dworcem Świebodzkim, nie- wymagających przy tym budowy estakady. Projekt ważny jest w dwójnasób - stara się uporządkować zdegradowany fragment Wrocławia i stanowi niezwykle cenny, wyraźny głos mieszkańców w debacie o naszym mieście.

Liczymy na czynny udział redakcji "Gazety Wrocławskiej" w dyskusji nad kształtem Centrum Świebodzkiego jako wielkomiejskiej dzielnicy bez estakad, wpisującej się w program rewitalizacji miasta w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz budowania z Wrocławia regionalnej metropolii. Punktem wyjścia dla dyskusji o kształcie tego terenu powinno być zarzucenie spojrzenia z punktu widzenia dzisiejszego użytkowania, jak ma to, niestety, miejsce w przypadku pomysłu estakady. Słowa na łamach "Gazety Wrocławskiej" mają wielkie znaczenie. W nawiązaniu do tekstu "Gazety", zamiast "Górą i dołem" proponujemy: "W Centrum Świebodzkim trzymajmy poziom, a tam gdzie to niezbędne, jedźmy dołem!".

***
Maciej Lose, Michał Goncerzewicz - wrocławscy projektanci z firmy Forum Architekci