Strajk obywatelski w Warszawie, czyli marsz KOD 13 grudnia. Była też manifestacja PiS [ZDJĘCIA]

Poza symbolicznymi gestami, jak złożenie kwiatów na grobach ofiar zamordowanych przez milicjantów lub służby (przy tablicy upamiętniającej Grzegorza Przemyka rano pojawili się liderzy Kukiz’15, po południu przy grobie ks. Popiełuszki politycy PO, delegacja PiS wybrała pomnik gen. Kuklińskiego), przedstawiciele głównych sił politycznych skoncentrowali się na prześciganiu się w deklaracjach, jaka opcja bardziej przypomina PRL i komu dalej do przestrzegania zasad demokracji. Po jednej stronie – zwolennicy PiS, uderzający w związanego z Komitetem Obrony Demokracji płk. Adama Mazgułę, po drugiej – opozycyjne partie i sam KOD, które na celownik wzięły prokuratora z czasów PRL i posła partii rządzącej, Stanisława Piotrowicza.

Największą demonstrację, pod hasłem „Stop dewastacji Polski” zorganizował właśnie KOD, którego sympatycy zebrali się około godz. 16:00 przy rondzie de Gaulle’a w Warszawie. Po uczczeniu minutą ciszy pamięci ofiar komunizmu, zgromadzeni odśpiewali hymn Polski, a pół godziny później ruszyli w kierunku ul. Nowogrodzkiej. – Pamiętamy o wszystkich ofiarach stanu wojennego. Zaczynamy ten marsz spod byłego komitetu PZPR, a skończymy pod komitetem PiS – mówił obecny na wiecu były poseł i działacz opozycji antykomunistycznej Władysław Frasyniuk. W marszu wzięło także udział wielu znanych polityków PO i .Nowoczesnej. „13 grudnia spałeś do południa” – skandowano pod adresem prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. – Nasze prawa zostaną naszymi prawami, nasze wolności zostaną naszymi wolnościami, bo wolność jest w nas, kiedy jesteśmy solidarni – zapewniał tuż przed wymarszem lider KOD Mateusz Kijowski.

Organizatorzy przygotowali 13 postulatów, w których domagają się od PiS m.in. wycofania się z reformy oświaty, niezależności politycznej mediów publicznych, zaprzestania ekshumacji ofiar katastrofy smoleńskiej – jeśli nie życzą sobie tego rodziny – oraz odstąpienia od formowania Wojsk Obrony Terytorialnej, a przede wszystkim dymisji obecnego rządu.

Zwolennicy PiS zebrali się o godz. 18:00 na warszawskim pl. Trzech Krzyży. Demonstracja nie była ona sukcesem frekwencyjnym – pojawiło się zaledwie kilkaset osób – kilka razy mniej, niż na marszu KOD. Jarosław Kaczyński, w towarzystwie większości ministrów i szefowej rządu, przekonywał o słuszności obranego kursu i przeprowadzanych przez PiS zmian, a wtórował mu współzałożyciel „Solidarności”, Andrzej Gwiazda. – To pierwszy polski rząd po 1939 roku, który dba o Polskę – zapewniał opozycjonista.

Stan wojenny został wprowadzony na podstawie niekonstytucyjnej decyzji Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego 13 grudnia 1981 r. i trwał do 22 lipca 1983 r. W wyniku działań m.in. milicji i Służby Bezpieczeństwa zginęło ponad sto osób, a kilka tysięcy opozycjonistów było internowanych.