Wódka z etykietką: Nie pij w ciąży

W tym roku w Polsce urodzi się ok. 9 tysięcy dzieci z FAS, czyli Płodowym Zespołem Alkoholowym. Cztery razy tyle noworodków będzie cierpieć na mniejsze uszkodzenia spowodowane przez matki - pijaczki.

By walczyć z patologią posłowie chcą, by w przygotowanej przez rząd nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi znalazły się zapisy zobowiązujące producentów alkoholu do umieszczenia na opakowaniach ostrzeżeń o szkodliwości picia alkoholu w czasie ciąży. Ustawa ma trafić do Sejmu w ciągu najbliższych miesięcy. - Będziemy popierać takie zapisy, bo są bezdyskusyjnie potrzebne - mówi posłanka PO Magdalena Kochan, wiceprzewodnicząca komisji polityki społecznej i rodziny.

Statystyki przerażają. Prawie 2 promile alkoholu to tragiczny rekord jaki padł na oddziale położniczym w szpitalu w Dąbrowie Górniczej, gdzie przyszedł na świat niemal śmiertelnie upojony wódką noworodek.
- W ciąży pije 30 proc. Polek. Z danych z 2008 roku wynika, że w ciąży pije dwa razy więcej kobiet z wyższym wykształceniem - wyjaśnia dr Małgorzata Klecka, z Pracowni Psychoedukacji i Terapii w Lędzinach, która jako jedna z pierwszych w Polsce zaczęła mówić o FAS.

- W Stanach Zjednoczonych napisy na etykietach znajdują się obowiązkowo od lat 90. Myślę, że w tej sprawie nie ma miejsca na subtelności i trzeba w treści ostrzeżenia jasno zapisać, że picie alkoholu trwale uszkadza płód. Każdy dzień zwłoki i opóźnienia prac przynosi jednak tragiczne skutki.

Pomysł ostrzeżeń dla kobiet w ciąży może być skuteczny, bo jak okazało informacje zamieszczone na opakowaniach papierosów już odniosły skutek. - Od czasu pojawienia się zgodnych z unijnymi wymogami powiększonych ostrzeżeń z nałogiem zerwało 4 proc. palących Polaków, czyli niemal 300 tysięcy osób. Mam nadzieję, że podobne skutki odniesiemy w przypadku pijących kobiet w ciąży - twierdzi Kochan. - Oczywiście cudów się nie spodziewamy, ale każda droga, by chociaż trochę zmniejszyć to tragiczne w skutkach zjawisko.

Co dziesiąta kobieta od 18. do 29. roku życia wypija rocznie 7,5 litra czystego alkoholu! Poziom picia Polek zbliża się do poziomu picia mężczyzn. Jak wynika z danych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w czasie ciąży najczęściej piją kobiety młodsze, do 40. roku życia, z wyższym wykształceniem. 33 proc. kobiet z wyższym wykształceniem potwierdza, że gdy były w ciąży, spożywały alkohol.

- Odsetek tych kobiet w porównaniu z 2005 rokiem wzrósł prawie dwukrotnie - mówi dr Małgorzata Klecka, która jest zwolenniczką wprowadzenia specjalnych ostrzeżeń dla kobiet w ciąży na opakowaniach z alkoholem.

Znakowania wyrobów chcą też posłowie, którzy zamierzają stosowne zapisy zawrzeć w rządowej nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
- Już drugi raz podchodzimy do tego problemu. Sprawą etykiet zajmowała się już specjalna podkomisja w ramach komisji polityki społecznej i rodziny, ale powstał spór dotyczący zbyt dużej wielkości etykiet - wyjaśnia Magdalena Kochan, wiceprzewodnicząca komisji.

O tym, że picie w ciąży to niezwykle poważny problem przekonuje statystyka. Około 9 tysięcy noworodków rodzi się w Polsce z uszkodzeniami spowodowanymi przez alkohol. FAS, czyli Płodowy Zespół Alkoholowy został zdiagnozowany w USA w 1973 roku. - A w Polsce zaczęto o nim mówić zaledwie kilka lat temu - oburza się posłanka Kochan. - Rzadko panie w ciąży słyszą o skutkach picia od lekarzy.
Tymczasem FAS widać gołym okiem, bo powoduje nie tylko wady układu nerwowego, małą wagę urodzeniową, ale też deformacje fizyczne. Jego objawy to m.in. małożuchwie, płaska, środkowa część twarzoczaszki, zmarszczka kącika oka, małe, szeroko rozstawione oczy, cienka górna warga. Badania w krajach zachodnich wykazały, że corocznie rodzi się więcej osób z FAS niż z zespołem Downa. Tymczasem jak wyliczyli Amerykanie, minimalne koszty całkowitej opieki nad osobą z zespołem FAS, wyniosły 163 tys. dolarów, czyli około 500 tys. zł.

Chociaż Polska Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych od kilku lat prowadzi ogólnopolskie kampanie przestrzegające przed piciem w ciąży, świadomość Polek jest wciąż bardzo mała. I nie jest to tylko problem środowisk patologicznych. - Niedawno dostałam anonimowego mejla od jednej z pracownic warszawskiej agencji reklamowej, która napisała mi, że picie wśród jej ciężarnych koleżanek jest normą - wyjaśnia dr Klecka.

O wprowadzeniu obowiązkowego znakowania opakowań alkoholowych myślą też, wzorem opakowań tytoniowych, eksperci Komisji Europejskiej.

Pijane matki, pijane dzieci

Badania przeprowadzone w Czechach wskazują, że 3/4 kobiet w Czechach pije alkohol. 1/3 z nich kontynuuje picie alkoholu podczas pierwszych trzech miesięcy ciąży, a 16 proc. pije nawet do 6 miesiąca.

Co roku w USA rodzi się 5 000 dzieci z FAS, dziesięć razy więcej rodzi się z "lżejszymi" formami uszkodzeń spowodowanych przez picie matek w czasie ciąży.

W Niemczech co roku rodzi się około 2200 dzieci z FAS. Dodatkowo liczbę dzieci z niepełnoobjawowym FAS, m.in. takich, które nie posiadają anomalii fizycznych, ale które są opóźnione umysłowo i u których występują zaburzenia zachowania szacuje się na 10- 15 tys. rocznie.

We Francji i Anglii ponad 6 tys. dzieci przychodzących na świat każdego roku cierpi z powodu wad fizycznych i szkód psychicznych spowodowanych przez to, że będąc w łonie matki, chcąc nie chcąc, były biernymi konsumentami alkoholu.
(Na podstawie danych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych)