FLESZ - Która praca skraca życie?
Jak tłumaczy Tomasz Urynowicz, wicemarszałek Małopolski, głównym celem nowego POP jest radykalna poprawa jakości powietrza, którym oddychają mieszkańcy regionu; autorzy konsultowanego od stycznia projektu skupili się na stworzeniu jak najlepszych warunków do wykorzystania przez Małopolan ogromnych środków z rządowych programów Czyste Powietrze i Stop Smog. Pierwszy pozwoli ocieplić miliony domów i wymienić w nich źródła energii na efektywne i ekologiczne, drugi przeznaczony jest dla osób ubogich energetycznie.
POP nakłada liczne obowiązki na władze województwa, ale też na poszczególne gminy (z których część zrobiła dotąd niewiele dla przywrócenia czystego powietrza). Priorytetem jest eliminacja tzw. kopciuchów, upowszechnienie odnawialnych źródeł energii, spore zmiany szykują się też w krakowskim i małopolskim transporcie (m.in. strefy Euro5, a potem Euro6 w Krakowie i innych miastach).
Kraków. Nie tylko z różańcem przeciw manifestacji LGTB. Kont...
Po co jest POP i na czym polega
W przeddzień sesji, na której zaprezentowany zostanie projekt nowego POP, wicemarszałek Urynowicz przedstawił krakowskim mediom najważniejsze założenia programu, czyli:
- Promowanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii poprzez zapewnienie wyższego dofinansowania dla OZE, a także wykorzystania „zielonej energii” w budynkach użyteczności publicznej,
- Przyspieszenie wdrażania uchwały antysmogowej dla Małopolski, tzn. wymiany przestarzałych pieców i kotłów,
- Wsparcie realizacji Programu Priorytetowego Czyste Powietrze poprzez utworzenie Punktów Obsługi tego programu we wszystkich gminach Małopolski,
- Wsparcie osób dotkniętych tzw. ubóstwem energetycznym w spełnieniu obowiązków wynikających z uchwały antysmogowej,
- Przygotowanie spisu wszystkich źródeł ogrzewania w gminach, co pozwoli na efektywne wdrażanie strategii ochrony powietrza i wsparcie obszarów wymagających najbardziej intensywnych działań,
- Zapewnienie wdrażania strategii ochrony powierza i klimatu na poziomie lokalnym i regionalnym poprzez utworzenie stanowiska ekodoradcy we wszystkich gminach Małopolski oraz stanowiska ekodoradcy ds. klimatu we wszystkich powiatach,
- Akcje informacyjne o wymaganiach uchwały antysmogowej oraz dostępnych dofinansowaniach we wszystkich gminach przynajmniej raz w roku,
- Kontrole spalania odpadów i przestrzegania uchwały antysmogowej w gminach – realizacja kontroli planowych oraz reakcje na zgłoszenia w ramach aplikacji Ekointerwencja,
- Promowanie zrównoważonych form transportu: ruchu rowerowego i pieszego,
- Wprowadzenie strefy czystego transportu w Krakowie po wejściu w życie przepisów krajowych, zgodnie ze szczegółowym planem wdrożenia opracowanym przez Prezydenta Miasta Krakowa,
- Zwiększenie dostępu społeczeństwa do informacji o emisjach przemysłowych oraz awariach w przedsiębiorstwach oraz kontrole działalności gospodarczej pod kątem wpływu na jakość powietrza.
Wymierne korzyści dla wszystkich Małopolan
- Co POP oznacza dla mieszkańca? Poprawę jakości życia dzięki zmniejszeniu poziomu zanieczyszczeń w powietrzu. Program nałoży też na mieszkańców obowiązek informowania gminy o posiadanym źródle ciepła i energii elektrycznej oraz konieczność dostosowania urządzeń grzewczych (zasilanych drewnem i węglem) do wymagań uchwały antysmogowej – wyjaśnia wicemarszałek.
Szkoła, koronawirus i MEMY. Początek roku szkolnego w pandem...
Zwraca przy tym uwagę na wymierne korzyści dla wszystkich Małopolan. Dzięki POP zyskają oni m.in.:
- Fachowe porady związane z wymianą pieca zapewnione przez ekodoradcę zatrudnionego w każdej gminie
- Łatwiejszy dostęp do programów dotacyjnych – punkt obsługi klienta Programu Czyste Powietrza w każdej gminie
- Bieżący dostęp do informacji o jakości powietrza – informacja dostępna na stronach internetowych gmin i miast
- Powszechny dostęp do edukacji ekologicznej dzięki działaniom ekodoradców
- Dostęp do informacji o zanieczyszczeniach z zakładów przemysłowych
- Wsparcie osób dotkniętych ubóstwem energetycznym np. poprzez tworzenie programów dopłat do kosztów ogrzewania.
Fakty i mity o nowym POP
Małopolski Urząd Marszałkowski opublikował też listę „Faktów i mitów na temat nowego Programu Ochrony Powietrza”. Przytacza w nim różne manipulacje, a także kłamstwa przeciwników POP, służące najwyraźniej oczernieniu programu i doprowadzeni do jego odrzucenia przez radnych oraz zniechęceniu doń Małopolan.
Jeden z takich mitów głosi, że „Program Ochrony Powietrza wprowadzi zakaz wjazdu do Krakowa dla 5-letnich samochodów”. To nieprawda. Program przewiduje, że Rada Miasta Krakowa powinna ustanowić strefę czystego transportu w oparciu o normy emisji pojazdów (Euro5 i Euro6), tak by najbardziej kopcące auta tam nie wjeżdżały.
- Program Ochrony Powietrza przewiduje utworzenie od 2026 roku strefy czystego transportu w Krakowie w oparciu o normy emisji pojazdów. Takie strefy będą jednak mogły powstać dopiero po wprowadzaniu odpowiednich przepisów krajowych. W momencie ich powstania już 11-letnie samochody z silnikiem diesla będą spełniały normę Euro 6, a w przypadku samochodów benzynowych norma Euro 4 będzie spełniana już przez 20-letnie pojazdy – wyjaśnia Tomasz Urynowicz.
Kolejny mit mówi, że „POP wprowadza ograniczenia dla samochodów zabytkowych oraz samochodów dla osób z niepełnosprawnością”. To także kłamstwo. W programie nie ma zapisów dotyczących ograniczeń dla pojazdów zabytkowych i samochodów osób z niepełnosprawnością. Ostateczne regulacje zostaną wprowadzone w oparciu o plan wdrożenia, przygotowany przez Urząd Miasta Krakowa, który określi między innymi wyłączenia dla niektórych grup pojazdów.
Wedle innej, rozpowszechnianej przez przeciwników POP nieprawdy, program „wprowadzi zakaz palenia drewnem i węglem na terenie całego województwa”. W rzeczywistości POP pozostawia w mocy pozostają obowiązujące uchwały antysmogowe. Poza Krakowem będzie istniała możliwość instalacji i eksploatacji kotłów oraz kominków i ogrzewaczy na węgiel, drewno i biomasę na zasadach określonych w obowiązującej uchwale antysmogowej dla Małopolski, a więc spełniających normy ekoprojektu. Węgiel i drewno mogą być również stosowane do ogrzewania tuneli i szklarni za pomocą urządzeń, które spełniają normy emisyjne.
Warto przy okazji wspomnieć, że wicepremier i minister rozwoju Jadwiga Emilewicz (była radna wojewódzka), która zabrała głos podczas poniedziałkowej sesji Sejmiku i wsparła POP w obecnym kształcie, deklaruje pomoc swego resortu dla wszystkich producentów żywności, którzy zechcą ocieplić swe szklarnie i tunele wymienić źródła ciepła na ekologiczne – oraz efektywne. To dla nich wielka szansa, bo dzięki nowym technologiom, finansowanym ze środków publicznych, zyskają nie tylko czyste powietrze, ale i przewagę konkurencyjną, produkując ekożywność taniej niż dotąd.
Inne kłamstwo na temat POP mówi, że program ten wprowadza zakaz używania kominków. Tymczasem plan działań krótkoterminowych przewiduje zakaz eksploatacji kominków - jeśli nie są jedynym źródłem ogrzewania - tylko w przypadku ogłoszenia 2. lub 3. stopnia zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza. Obostrzenie to obowiązuje zatem jedynie w przypadku dwóch najwyższych stopni zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza. Co więcej: regulacje będą dotyczyły tylko obszaru, dla którego ogłoszono alarm smogowy. Najwyższe stopnie zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza są przekraczane zazwyczaj w ciągu kilku lub kilkunastu dni w roku, kiedy stężenia substancji szkodliwych stanowią duże zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców Małopolski.
Protestujący przeciwko POP producenci kominków próbują przekonać radnych i wszystkich mieszkańców, że „drewno jest paliwem ekologicznym” (taki transparent rozwiesili przed sesją Sejmiku) i „palenie nim drewnem nie powoduje zanieczyszczenia powietrza”. Tymczasem naukowcy wskazują jednoznacznie, że spalanie drewna powoduje emisję pyłu oraz benzo(a)pirenu porównywalną do emisji pochodzącej ze spalania węgla.
„Przyjmuje się, że spalanie drewna pozyskiwanego w sposób zrównoważony jest neutralne ze względu na emisję dwutlenku węgla. Natomiast niezależnie od tego powoduje ono emisję pyłów PM 10 i PM 2,5 oraz rakotwórczego benzo(a)pirenu, porównywalną do emisji pochodzącej ze spalania węgla - przy uwzględnieniu wartości opałowej węgla i drewna” – czytamy w materiale UMWM.
Z kolei działacze ekologiczni, zarzucający zarządowi Małopolski „rozmiękczenie projektu POP pod naciskiem lobby węglowego i kominkowego”, twierdzą, że program ten pozwoli na „rozszczelnienie małopolskiej uchwały antysmogowej”. – Tymczasem fakty są takie, że POP nie może wprowadzać zmian w tej uchwale – mówi Tomasz Urynowicz.
W Programie Ochrony Powietrza wprowadzono zapis, który zobowiązuje gminy do zaangażowania i odpowiedzialności za wymianę kotłów nie spełniających wymagań uchwały antysmogowej. Od roku 2023 liczba kotłów nie spełniających wymagań nie może przekroczyć 15 proc. liczby źródeł ciepła w gminie, a od 2027 roku – 3 proc. źródeł. Gminy muszą podejmować działania wspierające mieszkańców w wymianie źródeł ciepła.
Plan działań krótkoterminowych w POP
Działania krótkoterminowe wdrażane są w sytuacjach przekroczeń kolejnych stopni norm jakości powietrza: ryzyka przekroczenia poziomu alarmowego (3 stopień), informowania o zanieczyszczeniach (2 stopień) lub dopuszczalnego zanieczyszczeń w powietrzu (1 stopień). Działania te są adresowane do samorządów, przedsiębiorstw oraz mieszkańców:
1 stopień – w przypadku, gdy średnia z ostatnich 12 godzin dla stężenia pyłu PM10 przekroczy 80 µg/m3,
2 stopień – gdy istnieje ryzyko przekroczenia poziomu informowania (100 µg/m3 pyłu PM10),
3 stopień - gdy istnieje ryzyko przekroczenia poziomu alarmowego (150 µg/m3 pyłu PM10).
Najważniejsze działania podczas znacznych przekroczeń norm jakości powietrza::
1 stopień:
- Kontrole pieców i kotłów pod kątem spalania odpadów
2 stopień:
- Kontrole pieców i kotłów pod kątem spalania odpadów
- Zakaz aktywności dzieci i młodzieży na zewnątrz
- Zakaz stosowania dmuchaw do liści
- Zakaz używania kominków i miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na węgiel i drewno (popularne „kozy”) – gdy nie są one jedynym źródłem ogrzewania
3 stopień:
- Kontrole pieców i kotłów pod kątem spalania odpadów
- Zakaz aktywności dzieci i młodzieży na zewnątrz
- Zakaz stosowania dmuchaw do liści
- Zakaz używania kominków i miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na węgiel i drewno (popularne „kozy”) – gdy nie są one jedynym źródłem ogrzewania
- Zakaz prac budowlanych związanych z emisją pyłu
- Ograniczenie emisji z przemysłu (wprowadzenie działań ograniczających emisję, które zostały wyznaczone w pozwoleniu na emisję)
- Kolejny potwór wyciągnięty z Wisły! Ta ryba przeraża
- Oto najdziwniejsze nazwy polskich wsi. W niektóre aż trudno uwierzyć
- Co oni wyprawiają! Oto Najlepsze MEMY o kierowcach! Zobaczcie
- TOP 15 ginekologów w Krakowie wg ZnanyLekarz.pl [LISTA]
- Kraków. W końcu rozpocznie się przebudowa al. 29 Listopada! Tak będzie wyglądać
- Atrakcyjne mieszkanie na wynajem. Tak internauci kpią z ogłoszeń [MEMY]
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
