Anne Applebaum. Żona Radosława Sikorskiego to dziś jedna z najbardziej wpływowych Polek

Anne Applebaum jest już pełnoprawną Polką. Mieszkającej od ponad 20 lat w Polsce i promującej nasz kraj na świecie, cenionej i nagradzanej amerykańskiej dziennikarce i pisarce, a prywatnie żonie polskiego ministra spraw zagranicznych przyznano polskie obywatelstwo.

Wystąpiła o nie na początku tego roku, a w rozmowie z amerykańskim korespondentem Polskiego Radia Markiem Wałkuskim tak tłumaczyła swoją decyzję: - Od 20 lat jestem związana z Polską. Mam męża Polaka, moje dzieci są Polakami i myślę, że nadszedł już ten czas. Poznałam też wielu ludzi stąd, którzy teraz są moimi przyjaciółmi. Podkreśliła też, że ma poczucie, iż Polska stała się jej drugą ojczyzną, a tu, nad Wisłą, jest po prostu Anią Sikorską.

I nikt nie ma dzisiaj wątpliwości, że żona Radosława Sikorskiego będzie teraz jedną z najbardziej wpływowych i najbardziej znanych Polek na świecie. - Dla Polaków posiadanie takiej rodaczki to honor - mówi naszej gazecie prof. Kazimierz Kik, politolog. - Ona może wypełnić lukę w wyobrażeniu Polaków i Polek. Bo mamy wprawdzie Danutę Hübner, mamy Hannę Suchocką, Jolantę Kwaśniewską, ale Anne Applebaum to ktoś zupełnie inny, ktoś, kogo brakowało. To błyskotliwa, inteligentna dziennikarka z wielkiego świata. Polska postrzegana przez pryzmat pani Sikorskiej jest jednak inna - dodaje prof. Kik. I podkreśla, że Anne Applebaum może zrobić dla Polski więcej niż niejeden mężczyzna.

Dla Polaków posiadanie takiej rodaczki to honor. To błyskotliwa, inteligentna dziennikarka z wielkiego świata. Polska postrzegana przez jej pryzmat na pewno zyskuje- uważa prof. Kazimierz Kik

Ale też zawodowy dorobek Anne Applebaum ma całkiem pokaźny. Ukończyła uniwersytet Yale, uczęszczała także do London School of Economics i Oksfordu.

Karierę dziennikarską rozpoczęła w 1988 r. jako korespondentka "The Economist" w Warszawie, przez trzy kolejne lata pisała o przemianach społecznych i politycznych w Europie Wschodniej. Potem pracowała jako redaktor działu zagranicznego i dalej jako zastępca redaktora naczelnego tygodnika "The Spectator" w Londynie. Prowadziła kolumnę "Foreigners" w internetowym magazynie "Slate", przejętym w 2004 r. przez The Washington Post Company. W latach 2002-2006 była członkinią kolegium redakcyjnego "The Washington Post", gdzie jako komentatorka polityczna prowadzi tygodniową kolumnę poświęconą sprawom zagranicznym.

Za swoją pierwszą książkę "Between East & West" dostała Nagrodę im. Adolpha Bentincka, za "Gułag" - Nagrodę Pulitzera.

Anne Applebaum jest ceniona nie tylko przez Amerykanów, z wielkim uznaniem mówią o niej także polscy historycy, dziennikarze i komentatorzy. - Moim zdaniem Anne Applebaum to pierwsza liga, jeśli chodzi o komentarze wydarzeń w Rosji i Europie Środkowej. Postać absolutnie wybitna. To, że związała się z Polską, interesuje się naszym krajem, rozumie naszą mentalność, może mieć niesamowitą siłę rażenia - mówi jeden z komentatorów zajmujący się polityką zagraniczną. - Już kiedy w latach 90. mieszkałem w Wielkiej Brytanii, to było nazwisko, które otwierało wiele drzwi - dodaje jeszcze.
Nasz rozmówca zauważa także, że Anne Applebaum jest oszczędna w analizach, ale jeśli już coś napisze, to jej spostrzeżenia są bardzo trafne.

- Jestem dumny, ponieważ mogę się nazywać przyjacielem Anne Applebaum od ponad 20 lat. Jest ona jedną z najbardziej cenionych komentatorek zajmujących się polityką zagraniczną, a także historykiem o międzynarodowej renomie. Jest niezwykle utalentowaną dziennikarką. Jej dziennikarstwo cechuje bardzo staranna dokumentacja: zarówno tych tekstów, które pisze w domu, jak i tych, które wymagają badań w ciemnych archiwach czy rozmów z opornymi bądź nieśmiałymi informatorami. Jest bardzo skrupulatna, ale jednocześnie obdarzona świetnym literackim piórem. Bardzo dobrze zna rosyjski, francuski i polski. Jest bardzo wpływowa, stworzyła sobie znakomitą sieć kontaktów w USA, Wielkiej Brytanii i Europie kontynentalnej. Jest uczciwa, nieustraszona i bezwarunkowo lojalna - mówił nam jakiś czas temu Edward Lucas, publicysta tygodnika "The Economist", wieloletni przyjaciel Radosława Sikorskiego.

Anne Applebaum pisze o Polsce i przemianach, które zachodzą w naszym kraju, od lat. Nie tylko jednak społeczno-ekonomiczno--polityczną publicystyką promuje nasz kraj. W 2011 r. napisała wraz z przyjaciółką książkę o polskiej kuchni, która została wydana także na amerykański rynek. Okazała się strzałem w dziesiątkę, a jej nakład szybko został wyczerpany. Najciekawsze jest to, że książka zrodziła w świecie modę na polską kuchnię i pochylały się nad nią media nie tylko w Ameryce, ale też w Nowej Zelandii czy Kanadzie. Przepisy na barszcz, szczawiową, naleśniki podchwycili światowi krytycy kulinarni, porównując je do smaków Prowansji. Zachwycali się polskim gulaszem i odkryli, że nasza kuchnia pełna jest świeżych warzyw.

- To ogromna korzyść dla naszego kraju posiadanie takiej osoby - mówi nam Wiesław Gałązka, konsultant i doradca polityczny. Żona Radosława Sikorskiego może bowiem pomagać w kreowaniu wizerunku Polski za granicą, szczególnie w krajach anglosaskich, w których, jak podkreślają nasi rozmówcy, jest szalenie ceniona.

Tak naprawdę to właśnie praca połączyła Anne Applebaum z Radosławem Sikorskim. Kiedy się poznali, byli w innych związkach, a ona planowała już nawet ślub. "Pochodziliśmy z mężem z różnych krajów. Ja, Amerykanka o korzeniach żydowskich, on Polak" - mówiła potem Applebaum.

Sikorski poznał Anne Applebaum w Polsce. W centrum prasowym hotelu Victoria utworzonym na potrzeby wizyty w Warszawie Helmuta Kohla, siedziała razem z innymi dziennikarzami, kiedy zaczął się walić mur berliński, a kanclerz przerwał wizytę w Polsce, by wracać do kraju. - Stało się jasne, że nie ma co tu robić, że trzeba jak najszybciej dotrzeć do Berlina - opowiadał mi kiedyś Krzysztof Leski, dziennikarz prasowy, telewizyjny i radiowy, znajomy Sikorskiego i Applebaum. - Postanowiliśmy pojechać autem nowo nabytym przez Anne za bodajże 9 tys. baksów. Zwało się daihatsu charade. I to ja miałem prowadzić - wspominał. "Careful, Chris, it's a large car" - rzekła Anne Applebaum, wręczając mu kluczyki. Anne od paru już lat bawiła w Europie, wychowała się jednak w USA. - Słowa "large car" mogły brzmieć w jej ustach dziwnie, gdyż mowa była o aucie długości 368 cm. Ja byłem wówczas dumnym posiadaczem fiata 126p, 650 ccm, rocznik 1986. Więc za kierownicą charade poczułem się jak gość - opowiadał mi Leski.
On prowadził, z tyłu na siedzeniu usadowili się Anne Applebaum i Radek Sikorski. I ponoć wtedy między nimi zaiskrzyło, w każdym razie ta podróż do Berlina zakończyła się ślubem, który wiele osób, zwłaszcza wśród amerykańskiej elity, nazwało mezaliansem. Bo Anne Applebaum pochodzi z wpływowej rodziny amerykańskich Żydów. Ojciec Anne, waszyngtoński adwokat Harvey M. Applebaum, jest partnerem ogromnej amerykańskiej kancelarii Covington & Burling obsługującej czołowe światowe koncerny, ekspertem amerykańskich władz i organizacji międzynarodowych i wykładowcą University of Virginia. Matka Elizabeth Bloom Applebaum jest związana z Corcoran Gallery of Art, największą prywatną galerią w Waszyngtonie. Ale sama Anne Applebaum w rozmowie z Teresą Torańską mówiła, że jej rodzice są - jak na warunki amerykańskie - zupełnie zwyczajni i nie mają nic wspólnego ani z polityką, ani z dziennikarstwem, a ich rzekomo niebotyczne wpływy to fantazyjne wymysły dziennikarzy. Anne Applebaum ma jeszcze dwie siostry: jedna jest prawnikiem i mieszka w Kalifornii, druga pracowała do niedawna w instytucie badającym problemy edukacyjne na Florydzie.

Sikorski z Applebaum doskonale się uzupełniają i - jak podkreślają osoby, które ich znają - stanowią zgraną parę. "Wykształceni, dynamiczni, obyci, czują się równie dobrze w Europie i w Ameryce" - zachwycał się nimi Marek Brzeziński, kolega Anne Applebaum z Waszyngtonu. Ale nie tylko to ich łączyło. Z pewnością Sikorskiego pociągnęły w Anne jej żywy intelekt, talent pisarski i dociekliwość badaczki najnowszej historii. "Znam Radka i Anne od wielu lat" - mówił w wywiadzie dla "Rzeczpospolitej" David Frum, były autor przemówień George'a W. Busha. "Trudno o nich mówić z osobna, są bowiem przykładem wielce wpływowej pary, która wspólnie odniosła sukces".

Bo kiedy Anne Applebaum poświęciła się karierze pisarskiej, Radosława Sikorskiego zaczęła nęcić polityka. Jako 29-latek po raz pierwszy został wiceministrem obrony w rządzie Jana Olszewskiego. Ale gdy droga zawodowa jego żony układała się stopniowo i miarowo, on przeżył w swoim zawodowym życiu wiele wzlotów i upadków. Jego kariera załamała się na chwilę, kiedy w 2001 roku Włodzimierz Cimoszewicz, ówczesny szef MSZ, zablokował jego nominację na ambasadora w Brukseli. Wtedy dostał propozycję pracy w Waszyngtonie w prestiżowym American Enterprise Institute, czyli ośrodku eksperckim, a Anne Applebaum w "Washington Post". Zdecydowali się wyjechać do Stanów. Podczas lat spędzonych w Waszyngtonie Sikorski przekonał się nie tylko o tym, że w razie jakichkolwiek zawirowań zawodowych zawsze znajdzie pracę. Okazało się też, że Anne jest nie tylko jego żoną, ale także jego partnerem i przyjacielem, że może na nią liczyć także wtedy, gdy nie wszystko układa się po jego myśli. Udowodniła to zresztą wielokrotnie, także i wtedy, gdy Sikorski stęskniony za Polską namówił ją do przyjazdu do Warszawy. I chociaż ich pierwszy syn, Aleksander, urodził się w Londynie, Anne Applebaum zgodziła się, aby wychowywać go w Polsce. Kiedy na świat przyszedł ich drugi syn, Tadeusz, na dobre zamieszkali w Chobielinie. "Żona, która potrafi i ugotować, i napisać książkę, to skarb. Ale trzeba mieć silną osobowość, żeby zdzierżyć blisko siebie inny silny charakter. Międzynarodowe małżeństwo, na dodatek z taką osobą jak Ania, to nieustające pole negocjacji. To, że ciągle jesteśmy w ruchu i realizujemy ambitne projekty, uchroniło nas od rutyny" - mówił Sikorski.
Radosław Sikorski do swego ukochanego dworku w Chobielinie przywiózł Anne Applebaum w 1997 roku. Posiadłość zachwyciła ją tak samo jak jego i wspólnie zabrali się do remontu zniszczonego budynku. "Przez pierwsze sześć miesięcy czułam się tam jak na wakacjach. Nagle okazało się, że nigdzie nie muszę jeździć taksówkami. Wokół miałam tylko ciszę i spokój" - opowiadała w wywiadzie dla "Zwierciadła". Zachwalała też warunki, jakie znaleźli tam do wychowywania synów. Obaj chłopcy są dwujęzyczni, ale pierwszym wierszykiem, jakiego nauczyli się na pamięć, był: "Kto ty jesteś, Polak mały". Kiedy w grudniu 2011 r., przy okazji rozmowy o jej ostatniej książce "Przepisy z mojego ogrodu", zapytaliśmy Anne Applebaum, gdzie woli spędzać święta: w Polsce czy w Ameryce, odpowiedziała: "Od 10 lat każde święta spędzamy w Polsce. Jesteśmy u siebie".

Nic więc dziwnego, że w końcu złożyła wniosek o przyznanie jej polskiego obywatelstwa.

- Podjęła bardzo ważną decyzję - mówi nam Roman Giertych, który doskonale zna Anne Applebaum. - To jedna z najbardziej znanych i wpływowych dziennikarek na świecie. Nie znam żadnej Polki i Polaka, którzy mieliby taką pozycję jak ona - dodaje mecenas Giertych. I podkreśla, że Anne Applebaum to bardzo ciepła i rodzinna osoba. - A przy tym niesłychanie inteligentna, perfekcyjnie zorientowana w sytuacji międzynarodowej. Rozmowa z nią jest ogromną przyjemnością - mówi w rozmowie z "Polską" Roman Giertych.

Co niektórzy już widzą ją w roli przyszłej pierwszej damy. - Wygląda na to, że Radosław Sikorski przygotowuje się do wielkiego skoku. Myśli o prezydenturze, może nie w 2015 roku, ale pięć lat później już tak - zauważa prof. Kazimierz Kik. - To młody człowiek, bardzo ambitny, więc pewnie snuje polityczne plany - dodaje profesor. Inny z naszych rozmówców podkreśla, że zarówno Anne Applebaum, jak i Radosław Sikorski to osoby obyte, ze światowym szlifem, w każdym razie Polacy nie musieliby się ich wstydzić. - Anne na pewno, składając wniosek o przyznanie jej polskiego obywatelstwa, nie myślała o polityce, złożyła go z potrzeby serca. Przecież mieszka w naszym kraju już ponad 20 lat - przekonuje jednak znajomy rodziny.

Tak naprawdę nie ma to jednak żadnego znaczenia. - Przez to, że Anne Applebaum ma polskie obywatelstwo, możemy się poczuć dowartościowani - zauważa prof. Kik. Właśnie! Inna rzecz, że chyba każdy z nas czuje się znacznie lepiej, jeśli ma świadomość, że reprezentują go ludzie, których inni szanują.

Dorota Kowalska, Współpraca: Anita Czupryn