Kamieniołomy, hałdy i kopalnie to źródło wiedzy

W połowie obecnego wieku zaczęła zyskiwać na popularności i obecnie niektóre uczelnie (np. krakowska AGH) uruchomiły nawet kierunki studiów kształcące specjalistów w tym zakresie. Opiera się ona na poznawaniu obiektów i procesów geologicznych, które pomagają odpowiedzieć na pytanie kiedy, dlaczego oraz w jaki sposób powstały niezwykłe formy przyrody nieożywionej. Liczne grono amatorów takiej aktywności stanowią kolekcjonerzy skał i minerałów, choć wśród zwiedzających są też całe rodziny.

Popularność geoturystyki w naszym kraju ma swoje podłoże w fakcie, że Polska charakteryzuje się złożoną i zróżnicowaną budową geologiczną. Nie opuszczając narodowych granic można znaleźć bogactwo form geomorfologicznych, minerałów, nagromadzeń skamieniałości i śladów procesów geologicznych. Przy czym, występują one nie tylko w naturalnym środowisku przyrodniczym, ale również w miejscach przekształconym przez człowieka. Przykładami mogą być kamieniołomy, hałdy, stare kopalnie i przekopy. Atrakcją są również urządzenia górnicze służące wydobyciu i przeróbce kopalin, czy kamienie szlachetne i ozdobne.

W związku z dynamicznym rozwojem geoturystyki w Polsce utworzono sieć ścieżek geologicznych, szlaków geoturystycznych, a także geoparków. Te ostatnie są miejscami o wybitnych walorach geologicznych (geotopy). Często powiązane jest to z dodatkowymi atutami, np. występowaniem stanowisk archeologicznych, skupisk obiektów i obszarów o dużym znaczeniu dla ochrony przyrody lub wartości historycznych i kulturowych regionu.

- Geopark nie ma być wyłącznie formą ochrony przyrody, powinien natomiast sprzyjać popularyzacji spędzania czasu w interesujących rejonach, bez ograniczeń stosowanych na obszarach chronionych - pisze Henryk Jacek Jezierki, Główny Geolog Kraju. - Dlatego też przyrodnicy czuwający nad racjonalnym udostępnianiem zasobów przyrody tak chętnie wykorzystują ideę geoparku jako alternatywnego sposobu korzystania z dziedzictwa geologicznego.