Już za 20 tys. zł można być pełnoprawnym Polakiem

Cudzoziemcy są gotowi płacić za fikcyjny ślub. W internecie roi się od ofert. Stawka za sfingowane małżeństwo to 15-20 tys. zł. Transakcja obejmuje jeszcze jeden warunek: związek musi przetrwać trzy i pół roku. - Chcę zalegalizować pobyt kuzynki, by mogła tu żyć i legalnie się uczyć - opowiada Chinka od kilkunastu lat mieszkająca w Polsce, która szuka dla krewnej męża. Już odłożyła niezbędne 15 tys. zł.

- A ja jestem matką samotnie wychowującą dziecko. Jakoś muszę sobie radzić - usprawiedliwia się Katarzyna, która od młodego Ukraińca zażądała 18 tys. zł za fikcyjny ślub. Na Zachodzie trzeba zapłacić podobną kwotę, tyle że w euro. Opłaca się więc zostać Polakiem. Dzięki paszportowi z orłem w koronie obcokrajowcy mogą bez problemu podróżować po krajach strefy Schengen.

Katarzyna zamieściła w sieci takie ogłoszenie: "Wyjdę za obcokrajowca, który chce polskie obywatelstwo. Jestem ładną blondynką z małym dzieckiem. Kwota do uzgodnienia". Mieszka w małym miasteczku w województwie mazowieckim. Jest rozwódką samotnie wychowującą 5-letniego chłopca. Z byłym mężem nie ma kontaktu. Alimenty niskie, praca na pół etatu w sklepie za grosze - pieniędzy wciąż brakuje.

O możliwości sprzedania obywatelstwa dowiedziała się od koleżanki, a ta z kolei z portali randkowych i matrymonialnych. Nie boi się, że ponad pięć lat będzie żoną obcego mężczyzny - zanim będzie mógł starać się o polski paszport, minie trzy i pół roku, a procedura trwa ponad dwa lata.

O tym, że bez oszustwa o polskie obywatelstwo łatwo nie jest, przekonała się Rosjanka Klaudia Majorowa. Przyjechała do Polski w 1991 roku jako zdolna zawodniczka badmintona. Kolega podpowiedział jej, żeby jak najszybciej zawarła fikcyjne małżeństwo z Polakiem, bo wtedy zyskałaby prawo gry w reprezentacji Polski. Nie skorzystała jednak. - Może byłam naiwna, bo obywatelstwa nie mam do dziś, choć wszystkie kryteria spełniam i wniosek złożyłam ponad sześć lat temu - opowiada.

Urzędnicy postawili ją w pewnym momencie przed wyborem: albo polskie obywatelstwo, albo rosyjskie. - Nie zdecydowałam się tylko na polskie. Miałabym kłopoty, żeby odwiedzać mamę w Rosji - tłumaczy. W tym roku polskie obywatelstwo dostało 636 osób, z czego 281 dzięki małżeństwu z obywatelem naszego kraju. Dla porównania w 2002 r., kiedy nie należeliśmy do UE, takich przypadków było zaledwie 35.

- Po wejściu Polski do UE o polskich korzeniach przypomnieli sobie nawet potomkowie emigrantów z Brazylii czy Argentyny - mówi Mateusz Sora, dyrektor departamentu obywatelstwa i repatriacji MSWiA. Nad tym, czy małżeństwa nie są zawierane fikcyjnie, powinny czuwać urzędy wojewódzkie. - Chodzimy do mieszkań, w których mieszkają związki mieszane, i sprawdzamy, czy rzeczywiście żyją razem - mówi rzecznik mazowieckiego urzędu wojewódzkiego Ivetta Biały. Jednak przyznaje, że obciążeni pracą urzędnicy nie są w stanie sprawdzić wszystkich par.

Gdy już dochodzi do inspekcji, skupiają się na zadawaniu standardowych pytań opracowanych przez psychologów. Na przykład: jaki jest widok z państwa sypialni? Jeśli odpowiedzi nie są zbieżne, to znak, że małżeństwo może być fikcyjne. W tym roku na Mazowszu na tej podstawie odrzucono 12 wniosków.

W polskim prawie nie ma przepisów, które pozwalałyby karać za fikcyjny ślub z obcokrajowcem w celu sprzedania obywatelstwa. - Wprowadzenie takiego zapisu jest mocno wątpliwe, bo jak niby udowodnić intencje dwojga ludzi - mówi prof. Marian Filar, karnista.

Poza tym zaostrzanie prawa byłoby teraz nieracjonalne ekonomicznie. Ochrona rynku pracy przestała być priorytetem. W najbliższych latach wręcz będziemy chcieli ściągać do siebie imigrantów. - Powinno to prowadzić do zmiany przepisów - twierdzi Mateusz Sora z MSWiA.

Efektem tego są zmiany w ustawie o cudzoziemcach, nad którą pracuje Senat. - Zamierzamy ułatwić życie obcokrajowcom starającym się o obywatelstwo - mówi senator Andrzej Person. Wniosek jest prosty - papierowych małżeństw zawieranych tylko jako transakcja: pieniądze za obywatelstwo, może być jeszcze więcej.