Jak czytać wyniki badań laboratoryjnych - H

Ewa Kornecka/lekarz rodzinny
shutterstock

HB sAg (antygen Hbs)

HBsAg to antygen powierzchniowy, a jego obecność świadczy o nosicielstwie HBV oraz ostrej lub przewlekłej fazie zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu B. Należy jednak pamiętać, że posiadanie antygenu HBs nie jest równoznaczne z obecnością wirusa we krwi. W przebiegu przewlekłego zakażenia HBV, po kilku latach choroby, wirus łączy swój materiał genetyczny
z materiałem genetycznym komórek wątrobowych. Na tym etapie choroby pacjent produkuje antygen HBs bez względu na to, czy w jego organizmie trwa namnażanie wirusa, czy też nie. Można więc mieć antygen HBs we krwi przy równoczesnym braku samego wirusa HBV.
Obecność antygenu HBs jest przede wszystkim wskazówką, że pacjent miał kontakt z wirusem zapalenia wątroby typu B.

HCV (przeciwciała)

Badanie to służy do wykrywania obecności przeciwciał przeciw wirusowi zapalenia wątroby typu C, wskazując na kontakt z wirusem zapalenia wątroby typu C. Po wniknięciu wirusa do organizmu pierwszym wykrywalnym markerem jest obecność RNA wirusa (pojawiający się w surowicy chorego do 2 tygodni po zakażeniu). Kolejnym wykrywalnym znacznikiem są przeciwciała anty-HCV, które pojawiają się średnio 8 do 10 tygodni od momentu zakażenia.
Norma: brak RNA wirusa oraz brak przeciwciał anty-HCV w surowicy krwi.
Dodatni wynik testu oznacza prawdopodobne zakażenie HCV, nawet jeśli dana osoba nie wie, kiedy mogła zostać zakażona. Istnieje możliwość przeniesienia zakażenia HCV przez kobietę w ciąży na noworodka w trakcie porodu.

Hemoglobina glikowana (HbA1C)

Jest wskaźnikiem glikemii w czasie ostatnich trzech miesięcy. Jest wyrażana jako odsetek zmienionej hemoglobiny do jej całkowitego stężenia. Służy do oceny wyrównania metabolicznego cukrzycy.
Norma: ≤ 6,5%; doskonale wyrównana cukrzyca: < 6%; bardzo dobrze wyrównana cukrzyca: 6-7%; dobrze wyrównana cukrzyca: 7-8%; dość dobrze wyrównana cukrzyca: 8-9%; częściowo wyrównana cukrzyca: 9-10%; cukrzyca niewyrównana > 10% (bardzo wysokie ryzyko rozwoju powikłań)

HIV (przeciwciała)

Badanie jest wykonywane w celu ustalenia, czy pacjent jest zakażony wirusem HIV. Powinno się je wykonać od trzech do sześciu miesięcy od momentu prawdopodobnego kontaktu z wirusem, wcześniejsze oznaczenia są niemiarodajne.
Norma: wynik negatywny (ujemny)
HIV, wirus upośledzenia odporności powodujący AIDS (zespół nabytego upośledzenia odporności), działa poprzez powolne niszczenie układu odpornościowego, czego wynikiem jest narażenie organizmu na nawracające infekcje, w tym infekcje oportunistyczne. Badanie ma na celu wykrycie przeciwciał przeciwko wirusowi HIV we krwi.

Hormon luteinizujący (LH)

Hormon wydzielany pulsacyjnie w przednim płacie przysadki mózgowej. Do jego zadań należy pobudzanie owulacji oraz syntezy androgenów, estrogenów i progesteronu w jajnikach. Wydzielanie hormonu u kobiet osiąga maksimum ok. 24-12 godzin przed owulacją (tzw. pik LH).
Normy:
- dzieci (poniżej 12 r.ż.): 1-4 U/l
- kobiety: faza folikularna: 1-20 U/l; faza owulacyjna: 26-94 U/l; faza lutealna: 1-8 U/l; menopauza: 2-9 U/l
Wzrost stężenia może oznaczać gruczolaka przysadki mózgowej, pierwotną niedoczynność gonad. Obniżenie stężenia towarzyszy niedoczynności przysadki mózgowej, zanikowi gonad u mężczyzn po zapaleniu jąder (powikłanie świnki, rzeżączki).

Hormon wzrostu (GH)

Jest hormonem anabolicznym wydzielanym przez przedni płat przysadki mózgowej. Jego wydzielanie jest fizjologicznie zwiększone w czasie wysiłku fizycznego, hipoglikemii czy głębokiego snu.
Norma: 0-10 mU/l
Wzrost stężenia hormonu towarzyszy: akromegalii, anoreksji, alkoholizmowi, przewlekłej niewydolności nerek. Stężenie GH spada w: nabytym niedoborze hormonu wzrostu (objawy występują tylko u dzieci), wrodzonym niedoborze hormonu wzrostu, niektórych przypadkach otyłości, guzach przysadki mózgowej.

Hormon adrenokortykotropowy (ACTH)

Jest hormonem polipeptydowym wydzielanym przez płat przedni przysadki mózgowej. Pobudza on syntezę i wydzielanie hormonów kory nadnerczy, szczególnie glikokortykosteroidów. Wydzielanie ACTH podlega rytmowi dobowemu (ze szczytem w godzinach rannych).
Norma: godz. 8:00: < 100 pg/ml; godz. 22:00: < 30 pg/ml
Stany, w których występuje utrata dobowego rytmu wydzielania ACTH, to: zespół Cushinga i przypadki ektopowego wydzielania ACTH. Wzrost stężenia ACTH występuje: po usunięciu nadnerczy, w chorobie Addisona, w zespole Cushinga, we wrodzonym przeroście kory nadnerczy, w ciąży, w sytuacjach stresowych. Obniżenie stężenia obserwuje się: w trakcie leczenia glikokortykosteroidami, uogólnionej niedoczynności przysadki mózgowej, zespole Cushinga wywołanym rakiem lub gruczolakorakiem nadnerczy.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na i.pl Portal i.pl