Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

4 idee: Przyszłość. Górnik po 2020 roku bez przyszłości?

Sławomir Cichy
Po restrukturyzacji nasze kopalnie będą wydobywały mniej węgla niż dziś. A to oznacza, że chcąc w pełni zaspokoić potrzeby sektora energetycznego, będziemy skazani na import węgla
Po restrukturyzacji nasze kopalnie będą wydobywały mniej węgla niż dziś. A to oznacza, że chcąc w pełni zaspokoić potrzeby sektora energetycznego, będziemy skazani na import węgla Arkadiusz Ławrywianiec
Dziś wydobycie węgla na jednego górnika wynosi w Polsce około 700 ton rocznie. W Stanach Zjednoczonych to ponad 4 tysiące ton

Górnictwo węgla kamiennego nie przyczyniło się do wzrostu gospodarczego kraju w ostatniej dekadzie, pomimo dobrej koniunktury na rynku węgla. W perspektywie 2020 roku musi dojść do zmniejszenia zatrudnienia nawet o 50 proc. i redukcji płac w branży. Im perspektywa czasowa odleglejsza, tym więcej czarnych chmur nad górnictwem. Do 2050 r. dojdzie do ograniczenia zużycia węgla poprzez dekarbonizację w energetyce i gospodarstwach domowych. Redukcja ta powinna wynieść w połowie wieku 70-80 proc. w porównaniu do stanu dzisiejszego - to wnioski płynące z najnowszego raportu: "Polski węgiel: quo vadis? Perspektywy rozwoju górnictwa węgla kamiennego w Polsce", przygotowanego przez Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych (WISE) i opublikowanego w czerwcu tego roku.

Nowe kopalnie w budowie po 2030 roku

Jerzy Markowski, ekspert branży górniczej, zwraca jednak uwagę, że nie wszystkie kopalnie są na straconej pozycji. Da się zbudować grupę kapitałową, bazując na kopalniach JSW, a także np. Ziemowicie i Piaście, która poradzi sobie na rynku.

- Nie bałbym się stawiać również tezy, że będą budowane nowe zakłady wydobywcze. Kopalnia nie jest z założenia nierentowna. Po prostu trzeba na bieżąco monitorować sytuację. Tymczasem to, co się wydarzyło w Polsce, jest historią bez precedensu. Przez ponad siedem lat właściciel, czyli minister skarbu, wykazywał się biernością i bezczynnością wobec spółek węglowych. Program faktycznej naprawy Kompanii Węglowej rozpoczął się dopiero w tym roku - przypomina Markowski.

Zgadza się z analitykami WISE, którzy twierdzą, że dojdzie do częściowego zastępowania zamykanych nierentownych kopalń nowymi, bardziej produktywnymi zakładami, ale dopiero po 2030 roku.

To jednak nie zmieni faktu, że prawdopodobnie już w 2020 roku zrestrukturyzowane krajowe kopalnie będą wydobywały znacznie mniej węgla niż dziś. A to oznacza, że raczej skazani będziemy na import węgla, by zaspokoić krajowy popyt choćby w sektorze energetycznym.

Kopalnie w przyszłości bardziej wydajne

Z raportu WISE wynika też, że wielokrotne powtarzane w debacie publicznej tezy o nadmiernym opodatkowaniu górnictwa węgla kamiennego nie znajdują potwierdzenia w danych. Wynika z nich, że opodatkowanie górnictwa kształtuje się na przeciętnym dla całej gospodarki poziomie. Jednocześnie jawne oraz ukryte subsydia sprawiają, że górnictwo wnosi do budżetu państwa o połowę mniej środków w przeliczeniu na pracownika niż inne branże przemysłowe i usługowe.

Co gorsza, problemem górnictwa jest bardzo niska produktywność wydobycia i - co za tym idzie - wysokie jednostkowe koszty pracy, głównie pokrywające płace pracowników dołowych. Dziś rzeczone płace stanowią największy koszt wydobycia i są równe sumie płaconych podatków, amortyzacji, usług zewnętrznych. Jednocześnie górnik wydobywa u nas rocznie średnio ok. 700 ton węgla.
W USA to ponad 4100 ton, a w najgorszych kopalniach ponad 2000 ton. Naturalnie trudno porównywać warunki, w jakich występuje węgiel w USA i Polsce. Amerykanie mają duże zasoby łatwo dostępnego węgla, z którym trudno będzie konkurować cenowo.

Praca w górnictwie przestanie być atrakcyjna

Choć jako graniczną datę funkcjonowania większości obecnych kopalń w naszym regionie wskazuje się rok 2050, to znaczącej redukcji zatrudnienia, które może przekroczyć nawet 50 proc., można się spodziewać w najbliższych pięciu latach. To oznacza, że w przemyśle wydobywczym pozostanie ok. 50 tys. ludzi. To o połowę mniej niż w budownictwie i trzy razy mniej niż w przemyśle motoryzacyjnym.

Praca w branży górniczej przestanie być w niedalekiej perspektywie atrakcyjna i to przynajmniej z kilku powodów. Nawet udany wysiłek restrukturyzacyjny nie zapewni górnictwu funkcjonowania w niezmienionym kształcie w kolejnych dekadach, a więc trudno będzie mówić o stabilizacji zawodowej. Z kolei presja na wzrost płac będzie wymuszała wyższą wydajność, ograniczanie przywilejów i zamykanie nierentownych zakładów.

Głosy internautów

Utopia Krakowice!

Czemu mają służyć pieniądze UE. Śląsk to stare zagłębie przemysłowe, jedno z największych w Europie! Dlatego w tym zaniedbanym zagłębiu, gdzie reindustrializacja miała odbywać się systematycznie, a nie akcyjnie, trzeba te pieniądze zainwestować. W tym zagłębiu, a nie Krakowie. W miastach takich jak Bytom, które posiadają bardzo duże bezrobocie, trzeba po prostu stwarzać warunki sprzyjające inwestorom. Trzeba otwierać nowe małe i średnie przedsiębiorstwa. Województwa śląskiego nie można rozwijać tylko i wyłącznie na ziemiach małopolskich, gdyż to zgubna idea. Śląsk jest za mocno eksploatowany finansowo, bez długotrwałej koncepcji wychodzenia z węgla. (gość)

Śląsk do likwidacji

Nie będę się wyrażać, bo i tak to będzie wykropkowane, ale trafia mnie, jak słyszę o krakowi-cach (na dużą literę to nie zasługuje). Polska przystąpiła do ostatecznego rozwiązania Śląska, przecież ziemia opolska to nie jest już Śląsk, to Opolszczyzna, za chwilę połknie ją Wrocław, a nas połknie Kraków i będzie "the end", jeśli chodzi o tę ziemię. (schl)

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Polacy chętniej sięgają po krajowe produkty?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera