Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

"Błędy i owędy - przedmaturalne porady językowe" [CYKL UŚ I DZ]

KD
Dzisiaj druga odsłona przedmaturalnych porad językowych. Cykl prowadzimy wspólnie z Uniwersytetem Śląskim. Dobre rady, z których mogą korzystać nie tylko tegoroczni maturzyści przygotowuje dla nas Emilia Czarnota, doktorantka z Katedry Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego.

Czy dżezi jest trendy?

Nie ulega wątpliwości, że dzisiaj w polszczyźnie obserwujemy modę na: angielskość, medialność, potoczność, a także szczególnie niepokojącą modę na wulgarność w języku. Zauważa się również nieuzasadniony potrzebami komunikacyjnymi wzrost użycia niektórych wyrazów. Przyjrzyjmy się tym wyrazom modnym, nadużywanym przez tak wielu Polaków.

Możemy mówić o modnych słowach w polszczyźnie ogólnej, ale też o takich, które funkcjonują w jednej grupie społecznej (np. wśród młodzieży) lub wśród przedstawicieli jakiegoś zawodu (np. w biznesie). To na ogół młodzi ludzie mają wpływ na modę w języku i najlepiej wiedzą, co w danym czasie jest na topie, a co już odeszło do lamusa. Modne wyrazy czy wyrażenia nierzadko upowszechniane są przez media. Jeśli bowiem jakieś słowo jest często używane przez dziennikarzy, ma szansę znacznie szybciej osiągnąć status wyrazu modnego.

Rodzice tegorocznych maturzystów na pewno jeszcze pamiętają takie przymiotniki pozytywnie wartościujące, jak: klawy, bombowy, wdechowy. Dzisiaj wyrazy te nie tylko wyszły z mody, ale też ich użycie w wypowiedziach byłoby ocenione przez młodzież jako passé. Główną cechą mody językowej, jak zresztą każdej innej, jest bowiem zmienność. Jeszcze niedawno modne były wśród młodzieży takie określenia, jak: trendy, cool i trendy, spoko, a nieco później − on the top lub jazzy. Od jakiegoś czasu niemal wszyscy Polacy nadużywają słów: super, fajne/fajnie, ale też straszne/strasznie, masakrycznie/masakra.
Super i fajne może być wszystko, a określeń strasznie i masakrycznie używa się coraz częściej już nie tylko w odniesieniu do czegoś ocenianego negatywnie, np. straszna choroba, masakryczny wypadek, ale też tego, co pozytywne, np. strasznie ładna sukienka, masakrycznie fajna zabawa. W takim kontekście określenia te zastępują wyrażenia intensyfikujące cechę „bardzo bardzo ładna” i „bardzo bardzo fajna”. Używając wyrazu masakra, nierzadko komentujemy lub oceniamy trudne lub różne skrajne sytuacje. Jeśli zaś chodzi o czynności, niemal codziennie musimy załatwić jakąś sprawę, równie często coś ogarniamy lub przeciwnie – nie ogarniamy czegoś. Takiego człowieka natomiast, który na ogół nie ogarnia, młodzież nazywa nieogarem.

Używanie wyrazów modnych może przyczynić się do podniesienia prestiżu danej osoby w grupie, pozwolić na utożsamienie się z innymi, którzy mówią podobnie, oraz na odróżnienie się od tych, którzy mówią inaczej. Taka identyfikacja z konkretną grupą może manifestować się nie tylko przez język, ale też poprzez ubiór, zachowanie. Zauważmy ponadto, że nadużywanie wyrazów modnych bywa przejawem snobizmu językowego i nie jest oceniane pozytywnie. Prowadzi do zubożenia języka. Wyrazy modne mają negatywny wpływ na styl wypowiedzi, powodują brak precyzji wypowiadania się. Mówimy bowiem: fajne buty, fajny obiad, fajna fryzura, a moglibyśmy powiedzieć: wygodne buty, smaczny obiad, modna fryzura.

Na zakończenie kilka słów o nurtującym zapewne wielu Internautów zapisie tytułowego wyrazu dżezi/jazzy. Prawdopodobnie, zwłaszcza młodzi Polacy, skłanialiby się do zapisu jazzy. W modzie językowej, podobnie jak w tej dotyczącej ubioru, dominuje fascynacja tym, co zagraniczne (zwłaszcza amerykańskie). Skoro więc wielu Polaków woli jeansy od dżinsów, to zapewne i zapis jazzy jest bardziej trendy niż dżezi.


*Zamieszki przed siedzibą JSW: Policja znowu strzelała do związkowców WIDEO + ZDJĘCIA
*Psychopata z Zabrza więził kobietę w kanale. Opis tortur jest drastyczny. Czy zostanie skazany?
*Zielony jęczmień na odchudzanie? Tak! To działa. Właśnie zielony jęczmień stosują gwiazdy TV
*Zwolnienia grupowe w Biedronce to fakt. Oto pracownicy do zwolnienia
*Śląsk Plus - pierwsza rejestracja za darmo. Zobacz nowy interaktywny tygodnik o Śląsku

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!