Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Suplement diety. Czy warto je brać? [WYWIAD]

Liliana Bogusiak-Jóźwiak
Maciej Stanik
CZy warto brać suplementy diety? Rozmawiamy z dr hab. nauk med. Marleną Broncel, kierownikiem Kliniki Chorób Wewnętrznych i Farmakologii Klinicznej UM.

Życzenia świąteczne. Wierszyki na Boże Narodzenie. Życzenia bożonarodzeniowe
Potrawy wigilijne. 12 dań na wigilię lista, przepisy

- Trudno chyba znaleźć łodzianina, który nie zażywałby od czasu do czasu suplementów diety...
– Niektórzy pacjenci, jeśli łamią się im paznokcie, stawiają sobie diagnozę: brak cynku, żelaza lub krzemu, i od razu sięgają po dostępny aptece, drogerii lub na stacji benzynowej preparat zawierający odpowiednie ich zdaniem witaminy i minerały. Tymczasem suplementacja oznacza, że uzupełniamy to, czego nam brakuje. Aby wiedzieć, czego nam brakuje i w jakich ilościach, powinniśmy wcześniej wykonać badania laboratoryjne. Ile osób przed sięgnięciem po suplementy diety takie badania robi? Obawiam się, że nikt. Uważam, że jeśli ktoś odżywia się prawidłowo, nie stosuje drakońskich diet eliminacyjnych, to zapewnia swojemu organizmowi odpowiednią dawkę witamin i minerałów i nie ma potrzeby sięgania po suplementy diety.
Obserwuję pewien paradoks, który dotyczy większości pacjentów, a którego nie mogę zrozumieć. Chorzy kupując leki stosowane w chorobach przewlekłych, zagrażających życiu, chcą wydać jak najmniej pieniędzy. Równocześnie bardzo często wydają kilka razy więcej na suplementy diety, które nie zostały przebadane, a więc nie wiemy, czy działają. Poza tym sięgając po suplementy, bardzo często pacjenci zaczynają je zażywać, gdy czują się osłabieni, nie wiedzą przecież, czy ich gorsze samopoczucie nie jest pierwszym objawem choroby, na przykład niewydolnością serca lub rozpoczynającą się depresją.

- Czasami osoby, które sięgnęły po suplementy diety, bo na przykład zaczęły im się łamać paznokcie, opowiadają, że zażywają jeden reklamowany suplement po drugim, a paznokcie jak się łamały, tak się łamią...
– Łamiące paznokcie są objawem niedoboru, ale przecież nie wiemy, którego pierwiastka lub minerału. Najlepszym przykładem na to, jak powinien działać suplement diety, jest suplementacja w niedokrwistości z powodu żelaza. Jeśli po wykonaniu pacjentowi morfologii, oznaczeniu wielkości krwinki czerwonej oraz poziomu żelaza, stwierdzimy, że ma niedokrwistość, to podajemy mu żelazo. Z dnia na dzień jego stan zaczyna się polepszać – włosy, które dotychczas wypadały, przestają wypadać, zajady wokół ust znikają, a pacjent nabiera sił.

- Czy przyjmując suplementy diety, zdarza się, że pacjenci zażywają różne na różne objawy, możemy przedawkować niektóre z zawartych w nich witamin lub minerałów?
– Generalnie wszystkie składniki znajdujące się w takich preparatach podawane są w niewielkich dawkach, więc raczej przedawkowanie nam nie grozi.
Aby wprowadzić na rynek suplement diety, nie trzeba go poddawać takim badaniom, jakie przechodzą leki. Nie trzeba dokumentować badaniami klinicznym, że działają oraz jakie mogą mieć działania niepożądane i w jakie interakcje mogą wchodzić z lekami i produktami spożywczymi. Suplementy są traktowane tak jak środek spożywczy, a ich rejestracja jest dużo prostsza niż leku.
Tymczasem suplementy diety, z czego wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy, mogą wejść w groźne interakcje z lekami. Jeśli schorowany pacjent zażywa kilka leków na choroby przewlekłe, a dołoży do nich jeszcze suplementy diety, to może dojść do poważnych interakcji. Przykładem takich działań niepożądanych jest dziurawiec, zioło działające bardzo silnie i hamujące aktywność enzymów wątrobowych, przez co osłabia działanie większości leków przyjmowanych przez pacjenta.
Natomiast suplementy diety zawierające wyciąg z grejpfruta, jest on składnikiem m.in. preparatów na odchudzanie, mogą wchodzić w interakcje w lekiem obniżającym poziom cholesterolu i spowodować powikłania w postaci silnych bólów mięśniowych.
Osoby przyjmujące leki przeciwkrzepliwe starszej generacji nie powinny systematycznie przyjmować suplementów diety zawierających czosnek, bo mogą one zwiększyć ryzyko krwawień np. z dróg moczowych, nosa. Podobnie jak czosnek działają kwasy omega-3.

- Czy to prawda, że witaminę C możemy łykać bezkarnie, bo organizm i tak usunie jej nadmiar z organizmu?
– Tak, ale równocześnie dochodzi do zakwaszenia dróg moczowych, co u niektórych pacjentów może spowodować rozwój kamicy. Poza tym witamina C, którą wiele osób zażywa w okresie infekcji, wbrew temu co się powszechnie uważa, na przeziębienie nie pomoże. Jedynym skutecznym sposobem jest pozostanie w domu, aby przeczekać okres infekcji, bo w 90 proc. jest to infekcja wirusowa. Jedyną profilaktyką w tym przypadku jest szczepienie przeciw grypie.

- Wraca moda na picie tranu. Czy zdaniem pani profesor warto jej się poddać?
– Nie. Przed laty w Polsce podawaliśmy dzieciom tran jako profilaktykę krzywicy. Problem został rozwiązany. Obecnie, aby zapewnić odpowiednią podaż witaminy D3, wystarczy w słoneczne dni spędzać nieco więcej czasu na świeżym powietrzu. Jedynie dzieci powinny w okresie zimowym mieć suplementowaną witaminę D.
Trwa natomiast dyskusja na temat suplementacji witaminy D u osób starszych. Obserwujemy te niedobory u pacjentów. Gdy wykonujemy im na oddziale określenie poziomu witaminy D, to jeszcze nie zdarzyło się, aby któryś z pacjentów w wieku dojrzałym miał prawidłowy poziom. Jeśli pacjenci mają poziom zaniżony, ale nie mają objawów niedoboru, np. zmniejszenia masy kostnej, to nie wiem, czy powinno się zalecać przyjmowanie witaminy D, czy też nie. Standardów postępowania w tej kwestii nie ma.

- Rozumiem, że pani profesor nawet w okresach przesilenia nie sięga po suplementy diety?
Nie. Uważam, że trzeba się wyspać, spędzić trochę czasu na świeżym powietrzu i przez kilka dni dać organizmowi odpocząć.

Księgarnia Expressu Ilustrowanego: www.ksiegarnia.expressilustrowany.plKsięgarnia Expressu Ilustrowanego: www.ksiegarnia.expressilustrowany.plKsięgarnia Expressu Ilustrowanego: www.ksiegarnia.expressilustrowany.pl

Księgarnia Expressu Ilustrowanego: www.ksiegarnia.expressilustrowany.plKsięgarnia Expressu Ilustrowanego: www.ksiegarnia.expressilustrowany.plKsięgarnia Expressu Ilustrowanego: www.ksiegarnia.expressilustrowany.pl

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na expressilustrowany.pl Express Ilustrowany