Spis rozpocznie się 1 kwietnia, zakończy się 30 czerwca.Klasyfikacja wprowadzona przez GUS wynika z nowej ustawy o mniejszościach narodowych oraz naszej obecności w UE. - Obywatele będą mieli możliwość zadeklarowania swojej narodowości, a także tego, z jaką grupą etniczną się identyfikują - wyjaśnia Wiesław Łagodziński, rzecznik prasowy GUS. W czasie spisu rachmistrzowie zadadzą nam dwa podstawowe pytania. Pierwsze - jakiej jest pan/pani narodowości?. Będziemy wybierali jedną z 13 podstawowych odpowiedzi. Możemy wtedy zadeklarować, że przyznajemy się np. do narodowości polskiej, niemieckiej czy łemkowskiej. Możemy też zadeklarować, że czujemy się jeszcze innej narodowości. Wtedy możemy wybrać spośród 200 kolejnych odpowiedzi. Wśród nich jest m.in. narodowość
góralska, śląska, kaszubska.
Drugie pytanie dotyczące tożsamości i będzie brzmiało - czy czuje się pan/pani związany z jakąś grupą etniczną. W puste pole można wpisać każdą odpowiedź. Niewykluczone więc , że znajdą się osoby, które zadeklarują narodowość góralską, a jako związek z grupami etnicznymi podadzą Spisz, Orawę czy Podhale.
Kim więc są górale? W potocznym znaczeniu to po prostu mieszkańcy terenów podgórskich i obszarów górskich. W przypadku Małopolski to ludzie z Podhala, Spisza i Orawy. Tożsamość ludzi z tego terenu kształtowała się przez wieki. To, że byli mocni do "bitki i do wypitki" zauważył już na łamach "Potopu" Henryk Siekniewicz barwnie opisując, jak uwolnili króla Jana Kazimierza.
CZY NARÓD GÓRALSKI ISTNIEJE? PRZECZYTAJ WYPOWIEDZI ZNANYCH PODHALAN I WYPOWIEDZ SIĘ NA NASZYM FORUM
Niewątpliwie do budowy tożsamości etnicznej i góralszczyzny przyczynił się w XIX wieku Sabała, a właściwie Jan Krzeptowski (1809-1894) muzykant i gawędziarz góralski, znakomity myśliwy, uczestnik wypraw odkrywcy Zakopanego Tytusa Chałubińskiego, honorowy przewodnik tatrzański. Pochowany jest na na Pęksowym Brzyzku, Cmentarzu Zasłużonych w Zakopanem. Pomysł identyfikacji górali jako narodu wcale nie jest nowy. Podczas II wojny światowej pojawiła się niechlubna, hitlerowska koncepcja Goralenvolku. Zakładała, iż górale są osobną od Polaków nacją, która kilkaset lat temu oddzieliła się od Germanów.
W czerwcu 1940 r. na Podhalu został przeprowadzony spis ludności, wykorzystany również do agitacji na rzecz Goralenvolku. Ocenia się, że z różnych powodów (np. zwolnienie krewnych z obozów jenieckich) przynależność do Goralenvolku zadeklarowała część ludności poprzez przyjęcie góralskiej karty rozpoznawczej z literą "G". Historycy sprzeczają się, ile takich kart wydano, niektórzy podają, że nawet 27 tys. na ogólną liczbę 150 tys. kart. Pozostała część ludności zażądała kart polskich mimo gróźb niemieckich, że ci, którzy nie przyjmą kart góralskich, będą wywiezieni. - Goralenvolk to oczywiście było wielkie nadużycie. Kłamstwo, którego wspomnienie jest przykre - mówi Stanisław Hodorowicz, rektor Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.
Do dziś za składniki tożsamości etnicznej górali uważa się niepowtarzalną gwarę, charakterystyczny strój góralski, literaturę oraz wiarę katolicką. Tę tradycję kultywuje coraz mniej osób. - Obecnie w Zakopanem i okolicach mieszka 15 proc. prawdziwych górali, czyli takich, którzy mieszkają tu od pokoleń. Reszta to ludność napływowa - tłumaczy Marta Naglik, przewodnik górski i historyk.
Dzięki spisowi narodowemu już w tym roku dowiemy się, ilu jest w Polsce górali.
***
Polskę oficjalnie zamieszkuje 9 mniejszości narodowych: Białorusini, Czesi, Litwini, Niemcy, Ormianie, Rosjanie, Słowacy, Ukraińcy i Żydzi. Oprócz tego są jeszcze 4 mniejszości etniczne: Karaimi, Łemkowie, Romowie i Tatarzy. O swoją odrębność ubiegają się w dalszym ciągu Ślązacy, którym w ostatnich wyborach samorządowych udało się wprowadzić trzech radnych Ruchu Autonomii Śląska (RAŚ) do śląskiego sejmiku. RAŚ dąży do reformy kraju i utworzenia w jego ramach federacji regionów. Inne podejście mają Kaszubi, którzy nie domagają się autonomii, nie chcą też być mniejszością. Zależy im jedynie na odrębnym języku, uznanym już w Polsce za regionalny. (po)
Polecamy w serwisie kryminalnamalopolska.pl: Skatował go za kobietę
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
