Jak wyliczyć wysokość wcześniejszej emerytury

Jeśli chcesz skorzystać z prawa do wcześniejszej emerytury, musisz jeszcze w tym roku spełnić wszystkie niezbędne warunki - dotyczące stażu, wieku, pracy w szczególnych warunkach itp.

Pamiętaj, że kobiety mogą skorzystać z przywileju po ukończeniu 55 lat, a mężczyźni, gdy skończą 60. Jednak w każdym przypadku wniosek do ZUS-u kobieta powinna złożyć przed ukończeniem 60 lat, mężczyzna - 65. Ale pamiętaj, nie musisz na to świadczenie przechodzić koniecznie w tym roku - masz prawo to zrobić w kolejnych latach.

Dlaczego? Być może twoje obecne zarobki netto są wyższe od wcześniejszej emerytury i decyzja o rozwiązaniu umowy o pracę nie jest teraz dla ciebie opłacalna. Zanim więc ją podejmiesz, sam oblicz kwotę świadczenia - dziś podpowiadamy, jak to zrobić.

Pamiętaj!
Jeśli zdecydujesz, że jednak chcesz pobierać świadczenie, sam musisz wypełnić i dostarczyć do ZUS-u wniosek w tej sprawie (możesz go złożyć na piśmie lub ustnie - do protokołu). Najlepiej jednak skorzystaj z gotowych formularzy - ZUS Rp-1 i ZUS Rp-6, które otrzymasz w każdym inspektoracie ZUS-u. Znajdziesz je też na stronie: www.zus.pl. Druki wypełnij drukowanymi literami.

Przykład 1
Pani Anna ukończyła 55 lat i 2 lipca 2008 r. złożyła wniosek o przyznanie wcześniejszej emerytury. Udokumentowała dokładnie 25 lat pracy na umowę o pracę oraz 5 lat okresów nieskładkowych - korzystała wówczas z urlopu wychowawczego, opiekując się dwójką dzieci.

1Najpierw ustala, od jakiej kwoty będzie obliczona jej wcześniejsza emerytura.
Aby to zrobić, z dokumentów Rp-7 (zaświadczenia o zarobkach wystawiane przez pracodawcę) wybiera 10 kolejnych lat (druga rubryka tabelki zamieszczonej poniżej) z ostatniego 20-lecia przed złożeniem wniosku o emeryturę - wówczas zarabiała najwięcej. Zarobki z 20 niekoniecznie kolejnych lat byłyby dla niej niekorzystne. Kwoty wpisuje w trzeciej rubryce swojej tabelki. W kolumnie czwartej zestawienia - odpowiednio do danego roku kalendarzowego - przeciętne zarobki w kraju, które podane są w tabeli obok (Przeciętne wynagrodzenie w latach 1950-2007). Następnie oblicza relację swoich rocznych zarobków do przeciętnego wynagrodzenia w danym roku, wyrażając ją w procentach z zaokrągleniem do setnych części. Uzyskuje wskaźniki swojego wynagrodzenia w kolejnych latach (ostatnia kolumna tabelki poniżej).

2Oblicza swój indywidualny wskaźnik.
Wylicza średnią arytmetyczną z tych wskaźników, która jest jej indywidualnym wskaźnikiem przyjętym do obliczenia emerytury:
1280,00 : 10 lat = 128 proc. (wskaźnik nie może przekroczyć 250 proc.).

3Oblicza podstawę wymiaru swojej emerytury.
Pani Anna mnoży ten wskaźnik przez kwotę bazową obowiązującą w dniu zgłoszenia wniosku po spełnieniu uprawnień emerytalnych (od 1 marca 2008 r. wynosi ona 2275,37 zł) i uzyskuje kwotę, od której będzie obliczona część składkowa i nieskładkowa jej wcześniejszej emerytury. Jest to podstawa wymiaru emerytury. W jej przypadku wynosi (2275,37 zł x 128 proc.) = 2912,47 zł.

Obliczenie
Pierwsza część świadczenia to część składkowa - podstawę indywidualnej emerytury pani Anna mnoży przez lata składkowe i wskaźnik dla lat składkowych - 1,3 proc. (jest to stały wskaźnik obowiązujący do obliczenia części składkowej). Emerytura za lata składkowe wyniesie więc: 2912,47 zł (indywidualna podstawa emerytury) x 25 lat składkowych x 1,3 proc. = 946,56 zł.

Drugą część stanowi kwota obliczona za lata nieskładkowe. Aby ją obliczyć, trzeba indywidualną podstawę emerytury pomnożyć przez lata nieskładkowe i przez 0,7 proc. (stały wskaźnik obowiązujący do obliczenia części nieskładkowej). Emerytura za lata nieskładkowe wyniesie: 2912,47 zł (indywidualna podstawa wymiaru emerytury) x 5 lat nieskładkowych x 0,7 proc. = 101,94 zł.

Trzecią częścią emerytury jest tzw. część socjalna i wynosi ona w każdym przypadku 24 proc. kwoty bazowej. Część socjalna: kwota bazowa x 24 proc. = 2275,37 zł x 24 proc. = 546,09 zł.

Kwota emerytury
Sumując wszystkie trzy części emerytury, pani Anna otrzymuje kwotę brutto swojego świadczenia w złotych (od którego potrąca się podatek i składkę na NFZ):
946,56 + 101,94 + 546,09 = 1594,56

Przykład 2
Pan Adam ukończył 60 lat i 17 czerwca 2008 r. złożył w ZUS-ie wniosek o wcześniejszą emeryturę. Udokumentował 40 lat i 5 miesięcy pracy - 38 lat i 6 miesięcy to okres składkowy wynikający z umów o pracę, a rok i 11 miesięcy to jego okresy nieskładkowe.
1Oblicza, od jakiej kwoty będzie ustalona jego wcześniejsza emerytura.
Z dokumentów Rp-7 wybiera 20 lat z całego życia zawodowego - jest to korzystny wariant, gdyż wtedy zarabiał najwięcej - i wpisuje je w drugiej rubryce swojej tabelki (sporządzała ją też pani Anna w 1. przykładzie). Kwoty swoich zarobków wpisał w trzeciej rubryce tabelki. W kolumnie czwartej - odpowiednio do danego roku kalendarzowego - przeciętne zarobki w kraju - podane w tabeli obok. Oblicza relację swoich rocznych zarobków do przeciętnego wynagrodzenia w danym roku, wyrażając ją w procentach, pamiętając o zaokrągleniu do setnych części.

2Ustala swój indywidualny wskaźnik.
W przypadku pana Adama wskaźnik wynagrodzenia wynosi 140 proc.

3Oblicza podstawę wymiaru swojego świadczenia.
Mnoży kwotę bazową przez wyliczony wskaźnik:
(2275,37 zł x 140 proc.) = 3185,52 zł.

Lata składkowe i nieskładkowe zamienia na miesiące, gdyż ZUS przyznaje emeryturę za każdy miesiąc stażu zaliczonego do tego świadczenia. Lata składkowe wynoszą: 38 lat x 12 mies. + 6 mies. = 462 miesiące. Lata nieskładkowe: rok (12 miesięcy) + 11 miesięcy = 23 miesiące.
Obliczenie

(462 mies. x 1,3 proc.) : 12 mies. x 3185,52 zł = 1594,35 zł
(23 mies. x 0,7 proc.) : 12 mies. x 3185,52 zł = 42,74 zł
kwota bazowa x 24 proc. = 2275,37 zł x 24 proc. = 546,09 zł

Kwota emerytury
Suma trzech części emerytury pana Adama daje kwotę brutto świadczenia w złotych (od którego potrąca się podatek i składkę na NFZ):
1594,35 + 42,74 + 546,09 = 2183,18.