Kto może ubiegać się o zasiłek rodzinny

Karolina Kulaszewicz
Masz tylko niecały tydzień na złożenie wniosku i wymaganych dokumentów, jeśli chcesz dostawać zasiłek rodzinny przez najbliższy rok
Masz tylko niecały tydzień na złożenie wniosku i wymaganych dokumentów, jeśli chcesz dostawać zasiłek rodzinny przez najbliższy rok REUTERS
Złóż w tym miesiącu wniosek o świadczenia rodzinne, żeby dostać pieniądze już we wrześniu. Możesz otrzymać nawet kilkaset złotych miesięcznie.

Masz tylko niecały tydzień na złożenie wniosku i wymaganych dokumentów, jeśli chcesz dostawać zasiłek rodzinny przez najbliższy rok (od 1 września 2008 r. do 31 sierpnia 2009 r.). Jeśli zdążysz z formalnościami do czwartku, to pieniądze za pierwszy miesiąc otrzymasz już we wrześniu. Z kolei wszyscy ci, którzy wnioski złożą po 31 lipca, na pierwszą wypłatę zasiłku mogą poczekać aż do 31 października.

W dzisiejszym Poradniku podpowiadamy, komu przysługują świadczenia rodzinne i jak należy się o nie starać.

Zasiłek rodzinny

1. Komu należy się świadczenie.

Pomoc w postaci zasiłku może otrzymać dziecko, które:
- nie ukończyło 18 lat;
- uczy się, a nie skończyło jeszcze 21 lat;
- uczy się w szkole lub studiuje i jest niepełnosprawne, ale nie ukończyło 24 lat (wówczas musisz przedstawić orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności).

2. Kto może składać wnioski o pomoc finansową.

O zasiłek rodzinny może ubiegać się rodzic, opiekun prawny lub faktyczny dziecka, tzn. osoba opiekująca się dzieckiem, jeśli wystąpiła do sądu o jego przysposobienie.

Prawo do ubiegania się o zasiłek ma także osoba pełnoletnia, pod warunkiem że nie ukończyła 21 lat, uczy się i nie pozostaje na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub jeśli ma prawo do alimentów od rodziców (zasądzonych wyrokiem sądowym albo ugodą sądową). Może mieć także nieukończone 24 lata, jeśli posiada orzeczenie o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności, jednocześnie kontynuując naukę w szkole lub w szkole wyższej.


3. Jakie dokumenty trzeba przygotować.

O zasiłek trzeba ubiegać się zazwyczaj w ośrodku pomocy społecznej, rzadziej w referacie świadczeń urzędu gminy. Musisz tam przedstawić:
wypełniony wniosek - druk otrzymasz na miejscu lub możesz wydrukować ze strony internetowej twoja-firma.pl/download/ drukizus/zal_1.pdf. Wypełniony wniosek obok;
kopię dokumentu stwierdzającego twoją tożsamość (jej zgodność z oryginałem musi poświadczyć pracownik urzędu, dlatego dowód powinieneś mieć przy sobie). Oprócz dowodu osobistego może to być paszport;
skrócony odpis aktu urodzenia dziecka;
gdy w rodzinie wychowuje się dziecko niepełnosprawne - orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu;
kopię aktów zgonu rodziców lub kopię odpisów wyroków zasądzających alimenty - w przypadku osoby uczącej się;
zaświadczenia z właściwego urzędu skarbowego o wysokości dochodów za rok kalendarzowy poprzedzający okres zasiłkowy (czyli za 2007 r.), jeżeli podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Przedstawiają je wszyscy pełnoletni członkowie rodziny. Potrzebne są też oświadczenia stwierdzające wysokość dochodów, które nie podlegają opodatkowaniu;
informacje o wysokości uzyskanego dochodu, jeżeli członkowie rodziny rozliczają się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;
kopię odpisu prawomocnego wyroku sądu orzekającego rozwód lub separację. Jeśli drugi z rodziców lub małżonków zmarł - dołączasz kopię aktu zgonu;
kopię odpisu wyroku sądu zasądzającego alimenty na rzecz dziecka. W zależności od sytuacji mogą być kopie zatwierdzonej przez sąd ugody dotyczącej alimentów lub orzeczenia sądu zobowiązującego jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka albo odpisu wyroku oddalającego powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców;
zaświadczenie ze szkoły, jeżeli dziecko ukończyło 18. rok życia. Musi ono zostać wystawione we wrześniu br., zaś wniosek o przyznanie świadczenia jest rozpatrywany dopiero po dostarczeniu dokumentu;
zaświadczenie z uczelni, jeżeli dziecko studiuje;
informację z sądu o toczącym się postępowaniu w sprawie o przysposobienie dziecka - w przypadku osoby faktycznie opiekującej się dzieckiem, która wystąpiła o przysposobienie;
By uniknąć oczekiwania w kolejkach, wypełnione wnioski o zasiłek rodzinny i potwierdzone kopie wymaganych dokumentów można przesłać pocztą.

- Trzeba pamiętać, że świadczeniodawca rozpoczyna rozpatrywanie wniosku i pozostałych druków dopiero z chwilą otrzymania ich kompletu. Na weryfikację ma 30 dni, a w razie stwierdzenia błędów, niejasności i wątpliwości, wydanie decyzji może się przedłużyć nawet do 60 dni. Warto więc wypełniać druki bardzo dokładnie - zaznacza Sylwia Ressel, rzecznik prasowy MOPS w Gdańsku.

4. Jakie dochody uprawniają do zasiłku.

By uzyskać zasiłek rodzinny, dochód na jedną osobę w twojej rodzinie nie może przekraczać 504 zł netto - chyba że pobierałeś świadczenia rodzinne w poprzednim okresie zasiłkowym. Wówczas kryterium dochodowe może zostać przekroczone o 48 zł na osobę (pod warunkiem że nie korzystałeś z takiej możliwości rok wcześniej).

Gdy wychowujesz niepełnosprawne dziecko, dochód nie może przekraczać 583 zł netto na osobę. Musisz jednak przedstawić orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu wydane przez powiatowy zespół, który o niej orzeka.

Jeżeli będziesz ubiegać się o świadczenia rodzinne w okresie zasiłkowym od 1 września 2008 r. do 31 sierpnia 2009 r., prawo do zasiłku ustalane będzie na podstawie dochodu twojej rodziny uzyskanego w roku kalendarzowym 2007. Będziesz musiał więc przedstawić zaświadczenie o dochodach uzyskanych w tym właśnie roku. Ale uwaga, jeżeli jednak już w 2008 roku twoja rodzina uzyskała dodatkowe dochody, np. jedno z rodziców podjęło pracę, otrzymało rentę lub emeryturę - musisz zgłosić to w ośrodku, od którego będziesz pobierać świadczenia.

PAMIĘTAJ!
Do dochodu wlicza się pieniądze otrzymane m.in. w ramach alimentów, zaliczki alimentacyjnej, stypendiów szkolnych i naukowych, dochodów uzyskanych za granicą. To świadczeniodawca, czyli np. MOPS, obliczy i stwierdzi, czy spełnione zostało kryterium dochodowe uprawniające do korzystania z zasiłku rodzinnego. I jeszcze jedno - załącznik do wniosku o zasiłek rodzinny dotyczący uzyskanych dochodów, które nie podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, każdy dorosły członek rodziny musi wypełnić samodzielnie. W praktyce bywa z tym różnie. Warto więc dopełnić tych formalności, aby uniknąć kłopotów z uzyskaniem świadczenia.

5. Na jakie pieniądze możesz liczyć.

W zależności od wieku dziecka możesz otrzymać:
- 48 zł netto miesięcznie, jeśli nie ukończyło 5 lat;
- 64 zł na dziecko starsze niż 5 lat;
- 68 zł gdy ma więcej niż 18 lat.

6. Kiedy nie dostaniesz zasiłku rodzinnego.

Świadczenie nie będzie ci przysługiwało, jeżeli:
dziecko lub osoba ucząca się pozostaje w związku małżeńskim lub została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej;
twoje pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
samotnie wychowujesz dziecko, ale nie zasądzono tobie alimentów na jego rzecz od drugiego z rodziców dziecka, chyba że:
- drugi z rodziców nie żyje,
- ojciec dziecka jest nieznany (w takim przypadku konieczne będzie przedłożenie zupełnego aktu urodzenia dziecka z odpowiednią adnotacją);
powództwo o ustalenie alimentów zostało oddalone przez sąd;
jeden z rodziców decyzją sądu całkowicie utrzymuje dziecko, a drugi nie musi płacić alimentów.

Dodatki

Jeżeli zasiłek rodzinny zostanie ci przyznany, w zależności od sytuacji możesz się ubiegać o przyznanie dodatków. Niżej wyjaśniamy, co ci się należy i w jakiej sytuacji.

Uczące się dzieci

Dodatek ten przyznawany jest jednorazowo. Wniosek o jego otrzymanie należy złożyć nie później niż cztery miesiące od dnia rozpoczęcia roku szkolnego.
Ile dostaniesz:
Dodatek wynosi 100 zł na każde uczące się dziecko w szkole podstawowej, gimnazjum lub szkole ponadgimnazjalnej (z wyłączeniem szkoły wyższej). Prawo do tego dodatku ma także dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne.
Wymagane dokumenty:
Jeżeli dziecko ukończyło 18 lat, zaświadczenie ze szkoły, w której się uczy.

Rodziny wielodzietne

Jeżeli wychowujesz więcej niż dwoje dzieci, możesz ubiegać się o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej.
Ile dostaniesz:
Na trzecie i każde następne dziecko uprawnione do zasiłku przysługuje 80 zł miesięcznie.

Dziecko niepełnosprawne

Gdy wychowujesz dziecko niepełnosprawne, możesz się ubiegać o pomoc finansową.
Ile dostaniesz:
Do ukończenia przez malucha 5 lat na jego kształcenie i rehabilitację przysługuje ci dodatek do zasiłku rodzinnego - 60 zł miesięcznie. Na dziecko, które ma więcej niż 5 lat, aż do ukończenia 24. roku życia możesz otrzymać dodatek w wysokości 80 zł.
Wymagane dokumenty:
Orzeczenie o niepełnosprawności dziecka albo o umiarkowanym lub znacznym jej stopniu.

Szkoła poza miastem

Ile dostaniesz:
- 50 zł miesięcznie na dziecko dojeżdżające z miejsca zamieszkania do innej miejscowości, w której znajduje się szkoła ponadgimnazjalna lub artystyczna;
- 90 zł miesięcznie na dziecko lub osobę uczącą się i posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności lub o jej stopniu, która mieszka w miejscowości, gdzie uczy się w szkole ponadgimnazjalnej lub artystycznej, a także w szkole podstawowej lub gimnazjum.
Wymagane dokumenty:
Potrzebne będzie zaświadczenie ze szkoły i potwierdzenie miejsca zamieszkania w miejscowości, w której znajduje się szkoła.

Narodziny dziecka

To jednorazowy dodatek wypłacany na twój wniosek. Złóż go do ukończenia przez malucha pierwszego roku życia.
Ile dostaniesz:
Przysługuje ci 1000 zł z tytułu urodzenia dziecka.

UWAGA!
Chodzi tu o dodatkowe, tzw. drugie becikowe, które przysługuje wyłącznie osobom uprawnionym do otrzymania zasiłku rodzinnego. Poza tym 1000 zł dostają wszyscy rodzice.
Samotny rodzic
Jeżeli samotnie wychowujesz dziecko i nie masz zasądzonych alimentów, ubiegaj się o pomoc finansową.

Ile dostaniesz:
Możesz otrzymać 170 zł miesięcznie na dziecko, które sam wychowujesz, ale nie więcej niż 340 zł na wszystkie dzieci. Jeżeli twoja pociecha jest niepełnosprawna lub posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepeł-nosprawności, kwota dodatku zwiększa się o 80 zł na dziecko, nie więcej niż o 160 zł na wszystkie dzieci. Dodatek przysługuje też osobie, która się uczy, jeżeli oboje rodzice nie żyją.

Wymagane dokumenty:
- wniosek;
- dokument stwierdzający stan cywilny osoby, która ubiega się o świadczenie;
- odpis aktu zgonu rodzica dziecka lub aktualny odpis zupełny aktu urodzenia dziecka albo orzeczenie sądu o oddaleniu powództwa o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców.

Urlop wychowawczy

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w czasie urlopu wychowawczego wypłaca się rodzicowi, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu, który jest uprawniony do urlopu wychowawczego. Musi być przez co najmniej 6 miesięcy zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Świadczenie możesz otrzymywać przez okres:
- zasadniczo 24 miesiące kalendarzowe;
- 36 miesięcy, gdy sprawujesz opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
- 72 miesiące - w przypadku dziecka, które ma orzeczoną niepełnosprawność lub znaczny jej stopień.
Ile dostaniesz:
Świadczenie wynosi 400 zł, wypłacane jest co miesiąc.

UWAGA!
W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka, przysługuje jeden dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem. Nie dostanie go rodzina, która umieściła dziecko w placówce zapewniającej całodobową opiekę przez co najmniej pięć dni w tygodniu, w żłobku albo w przedszkolu - chyba że dziecko jest niepełnosprawne i przebywa tam z powodów zdrowotnych lub terapeutycznych. Jeśli matka jest równocześnie na zasiłku macierzyńskim (np. na kolejne dziecko), także nie dostanie tego dodatku.

Wymagane dokumenty:

- wniosek;
- zaświadczenie z firmy o okresie udzielonego urlopu wychowawczego;
- zaświadczenie pracodawcy o co najmniej 6-miesięcznym zatrudnieniu bezpośrednio przed udzieleniem prawa do urlopu wychowawczego;
- informacja od pracodawcy o okresie, na jaki zawarta została umowa;
- zaświadczenia ZUS o zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych.

Na pielęgnację

Dodatkowe pieniądze przyznawane są zarówno osobom, które wymagają stałej opieki, jak i tym, którzy tę opieką sprawują.

Zasiłek

Przyznawany jest na pokrycie wydatków związanych z koniecznością zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy przez inne osoby.
Ile dostaniesz:
Z tytułu zasiłku pielęgnacyjnego możesz miesięcznie otrzymywać dodatkowo 153 zł.
Niezależnie od dochodu rodziny prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przysługuje :
- niepełnosprawnemu dziecku;
- osobie niepełnosprawnej, która ukończyła 16 lat i legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- osobie niepełnosprawnej, która ukończyła 16 lat i posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności - jeżeli powstała przed ukończeniem 21 lat;
- wszystkim, którzy ukończyli 75 lat i nie pobierają dodatku pielęgnacyjnego z ZUS przy świadczeniu emerytalno-rentowym.
UWAGA!
Nie dostaniesz zasiłku pielęgnacyjnego, jeśli przysługuje ci dodatek pielęgnacyjny. Nie możesz się o niego ubiegać także, gdy przebywasz w zakładzie opieki, a świadczenia placówki w całości lub częściowo opłacane są z budżetu państwa lub przez NFZ.
Wymagane dokumenty:
- wniosek;
- uwierzytelniona kopia dokumentu tożsamości osoby ubiegającej się o zasiłek pielęgnacyjny;
- akt urodzenia dziecka lub inny dokument potwierdzający wiek dziecka;
- orzeczenie o niepełnosprawności albo o jej stopniu.

Świadczenie

Przyznawane jest tym, którzy zrezygnowali z pracy lub nie podejmują zatrudnienia, aby opiekować się niepełnosprawnym dzieckiem.
Ile dostaniesz:
Otrzymasz 420 zł netto miesięcznie, pod warunkiem, że:
- dziecko, którym się opiekujesz, ma orzeczoną niepełnosprawność lub znaczny jej stopień i wymaga stałej i długotrwałej opieki i rehabilitacji,
- dochód na osobę w twojej rodzinie nie przekracza 583 zł,
- nie otrzymujesz renty socjalnej, emerytury lub renty, zasiłku stałego, przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego,
- dziecko nie przebywa w placówce świadczącej całodobową opiekę przez pięć lub więcej dni w tygodniu
- masz ustalone prawo do wcześniejszej emerytury na to dziecko.

UWAGA!

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba w rodzinie ma ustalone prawo do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego lub świadczenia pielęgnacyjnego na to lub inne dziecko w rodzinie.
Wymagane dokumenty:
- wniosek;
- orzeczenie o niepełnosprawności (lub jej stopniu) dziecka;
- skrócony odpis aktu urodzenia.

Becikowe

Przez 12 miesięcy od urodzenia dziecka możesz się ubiegać o przyznanie jednorazowej zapomogi - tzw. becikowego. Wniosek złóż w ośrodku pomocy społecznej lub urzędzie gminy (formularz otrzymasz na miejscu). O pieniądze może wystąpić ojciec lub matka. Pamiętaj jednak, że na jedno dziecko przysługuje jedna zapomoga.
Rodzic, który występuje o zapomogę, a jest zameldowany w innej gminie, musi dołączyć oświadczenie lub zaświadczenie ze swojej gminy, że tam nie ubiega się o pieniądze. O becikowe może wystąpić również opiekun prawny lub faktyczny dziecka. W takim przypadku czas na złożenie wniosku wynosi również 12 miesięcy, ale liczy się go od dnia objęcia nad dzieckiem opieki lub od dnia przysposobienia go.
Ile dostaniesz:
Becikowe wynosi 1000 zł.
Wymagane dokumenty:
- wniosek;
- kserokopie dowodów tożsamości obojga rodziców;
- kserokopia aktu urodzenia dziecka z wpisanym numerem PESEL.

***

Wraca fundusz alimentacyjny
Od 1 października tego roku zacznie obowiązywać fundusz alimentacyjny. Po jego wprowadzeniu zwiększy się grupa osób upoważnionych do pobierania świadczenia. Teraz może się o nie ubiegać rodzic w przypadku, gdy dochód na jedną osobę w rodzinie nie przekracza 583 zł netto. Fundusz alimentacyjny zwiększy tę kwotę do 725 zł netto na osobę. Wzrośnie też wypłacana kwota, jednak nie będzie mogła wynosić więcej niż 500 zł netto. W przypadku funduszu alimentacyjnego rodzic sam będzie mógł złożyć wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika - obecnie musi czekać, aż takie działania zainicjuje komornik.

Więcej o funduszu alimentacyjnym w poradniku za tydzień.

***

Jak obliczyć dochód swojej rodziny

Zanim złożysz dokumenty i wniosek o przyznanie zasiłku rodzinnego, sam możesz obliczyć dochód rodziny. Pamiętaj jednak, że nie masz takiego obowiązku - po dostarczeniu do urzędu gminy lub MOPS niezbędnych dokumentów, pracownicy zrobią to sami.

Jeśli jednak chcesz wiedzieć, czy masz szansę na świadczenie, od łącznej kwoty rocznego dochodu (brutto) twojej rodziny odejmij wszystkie pozostałe składniki wyszczególnione w zaświadczeniu z urzędu skarbowego - m.in. kwotę podatku, składki na ubezpieczenie społeczne itd. Otrzymaną sumę podziel na 12 (liczba miesięcy w roku) i jeszcze przez liczbę członków rodziny.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na i.pl Portal i.pl