Wrocławscy naukowcy potrafią upał zamienić w chłód

Mimo że na zewnątrz żar leje się z nieba, w środku jednego z pomieszczeń Politechniki Wrocławskiej przyjemna temperatura: nieco powyżej 20 stopni. I nie zapewnia jej prądożerna klimatyzacja, tylko urządzenie zbudowane przez naszych naukowców - wykorzystujące promieniowanie słoneczne. To pierwsza tego typu klimatyzacja w Polsce - wrocławscy badacze właśnie rozpoczęli jej testy.

Nowatorskie urządzenie przechwytuje ciepłe powietrze przy pomocy wlotów umieszczonych na dachu budynku. Następnie, dzięki kilku skomplikowanym procesom kontrolowanym przez komputer, otrzymujemy powietrze o właściwej dla człowieka wilgotności i temperaturze kilka stopni niższej niż na zewnątrz. Dzięki zastosowaniu kolektorów słonecznych klimatyzacja zużywa ponad połowę mniej energii niż te, których używa się dziś w budynkach.

- Podobne rozwiązania stosują już u siebie w biurowcach Niemcy - wyjaśnia dr inż. Dariusz Kwiecień z Instytutu Klimatyzacji i Ogrzewnictwa Politechniki Wrocławskiej. - Nasza instalacja to pierwsze tego typu rozwiązanie w Polsce. Musimy zrobić dokładne pomiary i opisać efekty, jakie można dzięki niej osiągnąć. Na przykład to, po ilu latach zwróci się koszt takiej inwestycji - wyjaśnia dr Kwiecień, dodając, że właśnie od tego będzie zależało, czy podobne urządzenia będą produkowane na skalę masową.

Nowym rozwiązaniem na pewno byłaby zainteresowana Małgorzata Piotrowska, która prowadzi klimatyzowany sklep spożywczy we Wrocławiu.
- W lecie przy uruchomionej klimatyzacji rachunki za prąd rosną średnio o 150 zł miesięcznie - oblicza. - Do tego trzeba też dodać koszty przyjazdu specjalistów, którzy serwisują urządzenia i nawiewy: jednorazowa wizyta to wydatek kilkuset złotych.

Ale właścicielka sklepu nie wyobraża sobie prowadzenia interesu bez dodatkowego chłodzenia.
- Klienci cieszą się, że jest chłodniej niż na dworze - przekonuje Piotrowska. - Dla nas to także dodatkowa ochrona jedzenia, które szybko psuje się przy wysokich temperaturach - tłumaczy.

Za to o połowę mniej za prąd płacą Andrzej i Milena Gontarzowie z Wrocławia, którzy zamontowali klimatyzator w domu.
- W czasie upałów sprawdza się rewelacyjnie - zapewnia Andrzej Gontarz. - Klimatyzacja przydaje się zwłaszcza w pomieszczeniach z oknami wychodzącymi na południową stronę i w salonie z aneksem kuchennym, gdzie często przebywa większa część rodziny i jest zawsze ciepło - dodaje.
Gontarzowie rozważali, czy urządzenie nie będzie szkodliwe dla zdrowia. Dowiedzieli się, że kluczem jest częsta wymiana filtrów. Zgadza się z tym Agnieszka Turczyk, lekarz rodzinny ze Świdnicy.
- Klimatyzacja racjonalnie użytkowana nie ma negatywnego wpływu na zdrowie człowieka - zapewnia. - Filtry trzeba wymieniać ze względu na drobnoustroje, które się w nich osadzają. Mogą być niebezpieczne dla górnych dróg oddechowych - wyjaśnia lekarka.

Wrocławska instalacja to pierwsze tego typu rozwiązanie w Polsce

Oprócz zabrudzonych filtrów niebezpieczna może też być za duża różnica temperatur między chłodzonym pomieszczeniem a tą na zewnątrz. To jeden z częstszych powodów przeziębień w lecie. Na podwórku jest ponad 30 st., a w pomieszczeniach część osób ustawia wartość 18-19 stopni.
- Różnica 5 stopni i odpowiednia dla człowieka wilgotność powietrza - ok. 60 proc. wystarczy, żeby poczuć się komfortowo - zapewnia dr inż. Kwiecień z Politechniki.

Tłumaczy, że dla opracowywanej właśnie klimatyzacji, pracującej w oparciu o energię słoneczną, osiągnięcie takich parametrów to żaden problem. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, za 2-3 lata we Wrocławiu pojawią się pierwsze egzemplarze ekologicznej klimatyzacji, montowane w budynkach.
Testy prowadzone na Politechnice Wrocławskiej dają obiecujące wyniki. Potrwają co najmniej kilka miesięcy.

Plusy i minusy klimatyzacji

• Wydajniejsza praca - w gorące dni praca w klimatyzowanym pomieszczeniu jest bardziej wydajna, bo lepiej się czujemy.
• Ulga dla alergików - jeśli odpowiednio często wymienia się filtry, jest zbawieniem dla alergików, gdy drzewa i trawy pylą.
• Wielofunkcyjność - może nie tylko schładzać, ale także podgrzewać pomieszczenie, gdy na zewnątrz jest zimno.
• Odpowiednia wilgotność - dzięki temu nie zapadamy na infekcje gardła.

- Infekcje dróg oddechowych - jeśli nie wymieniamy odpowiednio często filtrów, klimatyzacja może szkodzić naszemu zdrowiu.
- Jednym zbyt zimno, innym jeszcze za ciepło - w biurze czasem trudno pogodzić gusta pracowników. Gdy jest za zimno, łatwo o przeziębienie.
- Dodatkowy hałas - często urządzenia klimatyzacyjne chodzą głośno i przeszkadzają w pracy.
- Wysokie koszty - większość klimatyzatorów pobiera bardzo dużo prądu.

Uwaga!
Żeby klimatyzacja nie zaszkodziła, pamiętaj, by:
Nie oszczędzać pieniędzy i wymieniać filtry według zaleceń podanych przez producenta.
Nie siedzieć przez kilka godzin bez przerwy w klimatyzowanym pomieszczeniu. Raz na 2-3 godziny należy wyjść na kilka minut na świeże powietrze.
Dobierać temperaturę w ten sposób, by w pomieszczeniu było maksymalnie o 5 stopni chłodniej niż na zewnątrz.
Regulować temperaturę przy pomocy termostatu, a nie otwierając okna i wpuszczając do środka ciepłe powietrze z zewnątrz.