Niepełnosprawny w pracy jest chroniony przez prawo

Paweł Patora
Jeżeli jesteś niepełnosprawny i pracujesz, szukasz pracy albo zastanawiasz się, czy podjąć pracę zarobkową, przeczytaj nasz dzisiejszy dodatek. Dowiesz się, jakie masz prawa i jakie obowiązki ma wobec ciebie pracodawca.

Najpierw jednak sprawdź, czy podlegasz przepisom dotyczącym niepełnosprawnych. Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ustala trzy stopnie niepełnosprawności - znaczny, umiarkowany i lekki. Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych inaczej stopniuje niepełnosprawność.

Dzieli niepełnosprawnych na: całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji, całkowicie niezdolnych do pracy oraz częściowo niezdolnych do pracy. W dawnych przepisach podział był jeszcze inny. Niepełnosprawni otrzymywali pierwszą, drugą lub trzecią grupę inwalidzką. Określenia te przyjmuje się jako odpowiednio równoważne.

Jeżeli lekarz orzecznik ZUS stwierdzi, że jesteś całkowicie niezdolny do pracy, a nawet jeśli orzeknie, że jesteś "całkowicie niezdolny do pracy i do samodzielnej egzystencji", to jeszcze wcale nie znaczy, że nie wolno Ci pracować zarobkowo! Możesz podjąć pracę, jeżeli zgodzi się na to lekarz.

Osobom niepełnosprawnym pracodawca musi stworzyć warunki pracy, jakie zapewnia się pracownikom sprawnym. Jeśli jednak rodzaj schorzenia lub niesprawności bądź wskazania lekarskie tego wymagają, pracodawca jest zobowiązany przystosować stanowisko pracy do potrzeb niepełnosprawnego pracownika.

Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Jeśli jesteś niepełnosprawny, nie możesz pracować w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Jeżeli masz stwierdzony znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, twój czas pracy nie może przekraczać 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo.

Przepisów tych nie stosuje się:
- jeżeli jesteś zatrudniony przy pilnowaniu,
- jeżeli zgodzi się na to lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników albo sprawujący nad tobą opiekę.

Każda osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy.

Jakie przywileje przysługują niepełnosprawnemu w pracy

Stosowanie norm czasu pracy ustalonych dla osób niepełnosprawnych, o których piszemy na str. I, nie może spowodować obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. Godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego po przejściu na normy czasu pracy ustalone dla niepełnosprawnych zostają podwyższone w takim stosunku, by zastosowanie norm dla niepełnosprawnych nie spowodowało obniżki wynagrodzenia.

Jeżeli masz orzeczony znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, to przysługują ci dodatkowe dni wolne od pracy, które powinieneś wykorzystać na troskę o swoje zdrowie i sprawność fizyczną.

Po przepracowaniu roku od chwili, gdy zostałeś zaliczony do grona osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, nabywasz prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Wymiar tego urlopu to 10 dni roboczych w roku.
Dodatkowy urlop dla niepełnosprawnych nie przysługuje osobom, które mają prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych rocznie, a także do innego urlopu dodatkowego. Jeśli ktoś ma prawo do mniej niż dziesięciu dodatkowych dni urlopu wypoczynkowego, wtedy zamiast nich otrzyma 10-dniowy dodatkowy urlop dla niepełnosprawnych.

Raz w roku przysługuje ci zwolnienie od pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym. Na udział w takim turnusie należy Ci się 21 dni roboczych wolnych od pracy. Warunek - na turnus rehabilitacyjny musi skierować cię lekarz, który się tobą opiekuje.

Ponadto masz prawo do wolnych od pracy dni w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Łączny czas tych zwolnień i dodatkowego 10-dniowego urlopu wypoczynkowego dla niepełnosprawnych nie może przekroczyć 21 dni w roku.

Wynagrodzenie za czas omówionych tu zwolnień od pracy przysługujących osobom niepełnosprawnym oblicza się tak jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy.

Jeżeli utraciłeś zdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku na skutek wypadku przy pracy albo choroby zawodowej, twój pracodawca ma obowiązek zorganizować dla ciebie odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym. Ma na to 3 miesiące od dnia, w którym zgłosiłeś gotowość przystąpienia do pracy. Gotowość tę musisz zgłosić w ciągu miesiąca od uznania cię za osobę niepełnosprawną.

Pracodawca może nie przygotować takiego miejsca wtedy, gdy udowodni, że wyłączną przyczyną wypadku była twoja nietrzeźwość lub naruszenie przepisów bhp z twojej winy.

Twoja niepełnosprawność nie może być powodem gorszego traktowania cię w pracy. Jakiekolwiek próby dyskryminacji osoby niepełnosprawnej przez przełożonych lub współpracowników są bezprawne.

Dyskryminacją jest przyznanie niższego wynagrodzenia osobie niepełnosprawnej tylko z powodu jej niepełnosprawności, stwarzanie jej gorszych warunków zatrudnienia niż osobom w pełni sprawnym, a także pomijanie jej z tego powodu w kierowaniu na szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe oraz w awansowaniu na wyższe stanowiska służbowe.

Dyskryminacja osób niepełnosprawnych może się też wyrażać - a zdarza się tak bardzo często - w niechęci pracodawców do zatrudniania takich osób. Oczywiście istnieją prace, których nie mogą podejmować osoby o pewnych rodzajach niepełnosprawności. Pracodawca ma prawo odmówić zatrudnienia osoby niedosłyszącej w centrali telefonicznej albo niemającej ręki w charakterze kelnera.
Wymienione defekty nie mogą jednak dyskwalifikować tych samych osób, jeśli chcą podjąć pracę biurową.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na i.pl Portal i.pl