500 złotych na dziecko a alimenty

Ciągle pytacie o wyrok sądu, w którym świadczenie wychowawcze (czyli 500 zł w ramach programu „Rodzina 500+”) stało się powodem odmowy wnioskowanej podwyżki alimentów. Ta informacja zelektryzowała samotne mamy i ojców, którzy dostają alimenty. Teraz boją się, że nie tylko nie będą one podwyższane, ale może nawet obniżane z powodu uzyskiwania przez nich świadczenia wychowawczego. - Należy mi się 500 zł na dziecko. Wniosek już złożyłam, ale decyzji jeszcze nie dostałam. Boję się, co będzie, jak przyjdzie, i były mąż wyśle do sądu pismo o obniżenie alimentów. Tłumacząc, że przecież mi się polepszyło... - mówiła nam jedna z mam. Prosząc, byśmy wyjaśnili, czy w tej sprawie ktoś już działa. Tak, działa. I to zarówno ministerstwo, jak i prezydent.

Co robi ministerstwo

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało oświadczenie „Rodzina 500 plus a alimenty”. Czytamy w nim, że świadczenie wychowawcze to wsparcie rodziców w wychowywaniu dzieci. Jego celem jest inwestycja w rodzinę oraz zachęcenie rodziców do posiadania kolejnych dzieci. Czytamy: „Ministerstwo Sprawiedliwości monitoruje sytuacje, w których rodzice wnioskują o obniżenie świadczeń alimentacyjnych od momentu wejścia w życie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Ministerstwo Rodziny popiera stanowisko prezentowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Twierdzenie, że świadczenie »Rodzina 500+« pobierane przez rodzica może być podstawą do obniżenia pobieranych przez niego świadczeń alimentacyjnych jest niedopuszczalne. W razie konieczności, w porozumieniu z Ministerstwem Sprawiedliwości, wprowadzone zostaną odpowiednie zmiany ustawowe”.

Prezydencki projekt ustawy w sprawie „500+”

22 kwietnia do Sejmu wpłynął projekt ustawy prezydenta Andrzeja Dudy. Odnosi się, między innymi, do sprawy świadczenia wychowawczego właśnie w kontekście alimentów. W projekcie zapisano, że pieniądze wypłacane w ramach programu „Rodzina 500+” nie mają wpływać na zakres obowiązku alimentacyjnego. Czyli nie powinny być, przykładowo, powodem obniżenia alimentów na dziecko.

„500+” już jest chronione przed zajęciem

W prezydenckim projekcie znalazł się także zapis dotyczący wyłączenia świadczenia wychowawczego oraz innych z egzekucji komorniczej prowadzonej z rachunku bankowego. Obecnie jest tak, że nie podlegają jej świadczenia alimentacyjne i pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczenia z pomocy społecznej i rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych, zasiłki dla opiekunów i świadczenie wychowawcze. Ale jeśli wpłyną na konto zajęte przez komornika, może je zająć - bo nie jest w stanie sprawdzić, z jakiego tytułu wpłynęły, ich celu ani pochodzenia.

Mamy jednak dobrą wiadomość. „Środki z »Rodzina 500 plus« są w pełni zabezpieczone przed egzekucją” - poinformowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Otóż te pieniądze, wpływające na konto rodziców lub opiekunów, będą oznaczone specjalnym tytułem. Takim, który pozwala na identyfikację świadczenia wychowawczego oraz w pełni zabezpiecza je przed egzekucją sądową lub administracyjną. Procedura miała być wdrożona już na przełomie kwietnia i maja.

***

Ważne informacje
Prawo
Zespół ekspertów do spraw alimentów

We wspólnym wystąpieniu do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobry rzecznicy praw dziecka oraz obywatelskich zwrócili się z postulatem szerszego wykorzystania Systemu Dozoru Elektronicznego w przypadku przestępstwa niealimentacji. Marek Michalak i Adam Bodnar zwrócili uwagę, że głównym celem kary za uchylanie się od obowiązku płacenia świadczeń alimentacyjnych jest zabezpieczenie materialne dla osób najbliższych sprawcy, w szczególności dzieci. Pozbawienie wolności temu jednak nie sprzyja, bo pracuje zaledwie około 29 proc. osadzonych mających zobowiązania alimentacyjne. Nie przyczynia się do zabezpieczenia bieżących potrzeb uprawnionych, a wręcz pogłębia zadłużenie zobowiązanych, a także powoduje znaczne koszty społeczne. Wykorzystania SDE w przypadku przestępstwa niealimentacji ma pozwolić na skuteczniejszą realizację polityki państwa w zakresie zabezpieczenia potrzeb osób uprawnionych do alimentów. Rzecznicy powołali wspólny zespół ekspertów ds. alimentów, którego głównymi zadaniami są, m.in. zmniejszenie przyzwolenia społecznego na niepłacenie alimentów i ukrywanie dochodów, a także wypracowanie propozycji działań prowadzących do zmian systemowych w zakresie niealimentacji.

Prawo
Oceny ekspertów są nieliczne i odmienne

Z uzasadnienia projektu ustawy prezydenta Andrzeja Dudy wynika, że zasadnicze przepisy mówiące o świadczeniu wychowawczym nie przesądzają w sposób wyraźny relacji pomiędzy tym świadczeniem a obowiązkiem alimentacyjnym. W praktyce może to rodzić wątpliwości, czy tego rodzaju wsparcie należy uwzględnić przy ustalaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego, czy nie. Wypowiedzi przedstawicieli doktryny prawniczej, dotyczące tego problemu, były jeszcze nieliczne i dość ogólne, ale już można zaobserwować dwa odmienne stanowiska w tej kwestii.

Prawo
Zmiana przepisów ma rozstrzygnąć sprawę

Stanowisko niekorzystne dla rodziców, którzy pobierają alimenty (dotyczące relacji obu świadczeń wobec siebie), wynika przede wszystkim z braku przepisu stanowiącego, że to 500 zł nie wpływa na zakres obowiązku alimentacyjnego. Stąd prezydencki projekt wyraźnie wskazuje właśnie na to. Zmiana pozwoli na uniknięcie ew. rozbieżności w orzecznictwie sądów rodzinnych i zapewni stosowanie przepisów zgodnie z intencją wprowadzających program „Rodzina 500+” (poprawa sytuacji osób wychowujących dzieci, a nie utrzymanie istniejącego stanu).

Warto wiedzieć
Świadczenie wychowawcze
Kto z nas i kiedy może dostać te pieniądze?

Świadczenie wychowawcze otrzymywać mogą rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni. Przysługuje do ukończenia 18. roku życia dziecka.

Czy istnieje jakieś kryterium dochodowe?

Na drugie i kolejne dziecko dostaniemy pieniądze niezależnie od dochodu. Na pierwsze dziecko - gdy spełnimy kryterium dochodowe (800 zł netto na osobę w rodzinie lub 1200 zł, gdy chodzi o dziecko niepełnosprawne).

Pierwsze dziecko to najstarsze lub jedyne dziecko do ukończenia 18. roku życia.

500 zł to kwota netto, na rękę, czy brutto?

To kwota na rękę, od której nie są odprowadzane podatki.

Uwaga, te pieniądze nie przysługują z urzędu

Czyli aby dostać świadczenie trzeba złożyć o nie wniosek.

Można to zrobić przez internet, w gminie lub za pośrednictwem Poczty Polskiej.

Wniosek można złożyć zawsze, ale opłaca się do 1 lipca.

Jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu pierwszych trzech miesięcy trwania programu, czyli od 1 kwietnia 2016 r. do 1 lipca 2016 r. włącznie - dostaniemy wyrównanie wstecz (od kwietnia). W kolejnych miesiącach świadczenie będzie wypłacane od tego miesiąca, w którym złożymy wniosek.

Świadczenie a alimenty - co jest ważne
Czy od dochodu odliczysz alimenty płacone na dziecko?

Tak. Kwoty alimentów świadczonych na rzecz innych osób (tj. spoza rodziny) są odliczane od dochodu.

Czy alimenty wlicza się do dochodów branych pod uwagę przy przyznawaniu 500 zł?

Przy ustalaniu prawa na pierwsze lub jedyne dziecko uwzględnia się otrzymywane alimenty. Zasiłku rodzinnego oraz świadczenia pielęgnacyjnego nie wlicza się do dochodu rodziny.